Sosyal medya ve internette bir takım insanlar hep bazı şeylerle eğlenmişlerdir. Bir karikatür atarsınız ortaya, herkes onu beğenir eğlenirsiniz. Bir yazı yazarsınız, herkes okur eğlenirsiniz. Eğlence dozu ne kadar çok insanın hayatını etkilerse o kadar artır. Bu yüzden de daha çok insanın hayatının etkilenmesi için daha kötü senaryolar yayılır ortalığa.
Bu iş sosyal medya ile başlamadı aslında. Bundan yıllar önce depremin hemen ardından sık sık Boğaziçi Üniversitesi açıklamış bu gece deprem olacakmış veya CNN’den alt yazı geçmiş deniz kaynıyormuş söylentileri çıkardı ve tüm bölge halkı sokakta sabahlardı. Sonrasında birileri için için kıs kıs gülerdi.
Bugün de durum çok farklı değil. Biri muhtemelen komiklik olsun diye TRT’nin yapmadığı bir haberi veya yazmadığı alt yazıyı ekran görüntüsü üstünde oynayarak dışarı servis ediyor. Ortalık birden bire karışıyor. TRT’ye karşı küfür kıyamet… Bu kurumu sevmeyebilirsiniz ama onu küçük parçalara bölerek halkın önüne atmanızı gerektirmez bu…
Bu nereye gidebilir onu düşünelim: Böylesi aptalca küçük videolarla şu anda tüm dünya müslüman – antimüslüman polemiği altında eziliyor. Birileri sürekli bu tarzdaki yanlışları kaşıyarak meşhur olma eğiliminde, ötekiler toplu hareketin şuursuzluk ve bilinçsizliğini kullanıyor. Linç etme hareketi dalga dalga yayılıyor.
Linç etmek demişken… Charles Lynch: 1700’lü yılların ortasında ABD’nin Virginia eyaletinde sakin sessiz bir İrlanda göçmeni çiftçi. Amerika’nın o efsanevi filmlerine konu olan bağımsızlık savaşının kara yüzü. Sözde bir mahkemenin başına geçerek geleni gideni İngiliz yanlısı ilan edip topraklarına el koyuyor, mallarını alıyor, kırbaçlattırıp asıyor. Böylece gerçekten yargılamadan, sorgulamadan, toplu histeriyle verilen cezalar onun adıyla anılmaya başlanıyor.
Linç eden adam çirkinliğine bulaşmamanız için sizlere birkaç küçük önerim olacak. Bunları uygulayın ve tarihe adınızı çirkin hparflerle yazılmaktan kurtarın:
- Şimdi bir yerde, özellikle de sosyal medyada bir haber gördüğünüz zaman lütfen bunu detaylarıyla okuyun.
- Hakikaten böyle bir şey yazılmış, söylenmiş olabilir mi diye düşünün.
- Mümkün olduğunca farklı kaynaklara gidip gördüğünüz şeyin teyidini alın
- Teyit ettiremediğiniz şeyi paylaşmayın. Çünkü paylaşmak suça ortak olmaktır. Bunun suç olduğunu bilmemek sizi suçtan kurtarmaz
- Kendinizi orada paylaşılan kişinin yerine koyun. Eğer orada yazılan şeyler yanlışsa… Ve eğer o kişi siz olsaydınız neler düşünürdünüz…
- Google’a girin, linç veya lynch yazın. Gelen fotoğraflara bakın. O kalabalığın gücünü arkasına alıp tekmeleyen, adam asan, insanları öldüren kişi belki de sizsiniz. O insan olma ihtimalinizi asla gözden kaçırmayın
Tüm bunları yazdıktan sonra belki de hepsiyle çelişecek bir cümleyi de yazının altına günün polemiği olarak eklemek istiyorum: Sözünü sakınmak ve söz söylememek arasındaki çizgiyi ayarlayın. Bir şeylerin yalan olacağı şüphesiyle sosyal medya varlığınızı kesmeyin. Bunlar bilinçli yapılmış hareketler de olabilir. Günümüz medyasında elimizde kalan tek şey sosyal medya, bunu kullanın ama lütfen doğru kullanın.
