Hürriyet bugün neredeyse tam sayfa olarak hazırladığı 4G ihalesi haberinde ihaleden devletin kazancının yaklaşık 1,5 milyar euro yani 4 milyar TL olduğunu dile getirmiş. 4G konusunu TKNLJ formatında beraberce inceleyelim ki akıllarda soru işareti kalmasın…
- Haberin en önemli ve somut yanı gelecek hafta Lütfi Elvan’ın 4G konusunda bir basın toplantısı düzenleyeceği haberi… Elvan muhtemelen o toplantıda neyin ne olduğunu netlikle açıklayacaktır.
- 3G sürecini unutmuş olanlar için bir takvim hatırlatması geçelim: 3G ihalesi aslen Kasım 2008’de yapıldı. İhalenin Kasım ayında yapılacağı Mart ayında kesinleşmişti. Yani bugün bir ihale yapılacağı söylenirse ihalenin yapılması bugünden sonra 6 ay sürer ve Ağustos Eylül dönemine denk gelir. Resmi olarak başlaması ise 2016 yılına kalır. Yani bu yıl içinde 4G görebiliriz söylemleri büyük bir ihtimalle hayal…
- Haberde Avea ve Turkcell’in iç karmaşalarından bahsediliyor. Beyler ciddi olalım: Bu şirketler kurumsal yapılardır. Böylesi 10 yıllarını etkileyecek konularda başlarında çaycı da olsa doğru hareket eder ve çözüme ulaşırlar. Kurumsallık güzel bir kelime olduğu için değil şirketlerin işini gördüğü için seçilir.
- Bilindiği gibi bu ülkede ilk yapılan 3G ihalesi Eylül 2007’de gerçekleşti. O ihalenin A tipi lisansını Turkcell 321 milyon Euro ile aldı. Ama Vodafone ve Avea ihaleye katılmayarak teknolojiyi rehin aldı ve ihalenin iptal olmasını sağladı. O zamanları yaşayanlar bunu hatırlar şimdiki genç gazeteciler değil…
- Bu arada zamanın Vodafone ve Avea genel müdürlerinin “aslında 3G de o kadar matah bir şey değil” söylemlerini hatırlamak gerek. Teknolojiler şirketlerin o zamanki yeterlilikleriyle doğru orantılı olarak iyi ya da kötü olabiliyor.
- 2008 Kasım ayında yapılan ihalede A tipi’ni 358 milyon Euro ile aldı. Sonrasında Avea ve Vodafone ucuz olan C tipini alabilmek için aralarında kıyasıya bir rekabete girdiler. En ucuzu için kura çekildi ve Avea ucuzu 214 milyon euro ile kazandı. B tipi lisans 250 milyon euro ile Vodafone’a kaldı. Bunları da hatırlayalım lütfen.
- O zamanki 3G ihalesinde vergiler dahil 970 milyon euro gelir elde edildi devlet tarafından…
- Fiyatlara bakıldığında şimdi yapılacak 4G ihalesi için 1,5 milyar euro gelir, sadece 4G bakış açısıyla beni geriyor. Çünkü 3G’ye olduğu kadar büyük bir ihtiyaç yok 4G için.
- Ama bu yapılan 4G ihalesi mi? İşte sorunsal bu noktada tıkanıp kalıyor. Çünkü Avea fiyat rekabetine sıkıştırdığı stratejisinde ciddi bir biçimde tıkanmış durumda. Kara geçemeyecek kadar ucuza konuşturuyor ve data veriyor. Dolayısıyla onun rakiplerinden daha fazla yeni frekanslara ihtiyacı var. Fiyatı bir kenara bırakacak olursak bile Avea sonradan gelen olarak 1800 Mhz kullanıyor. Büyük dalga boyu daha çok baz istasyonu dikmek demek. Yeni ihalede 800 Mhz gibi daha az baz istasyonu dikme fırsatları var. Şirketler kendi içlerinde “yemişim 4G’yi şu bant genişliklerini alalım gerisini sonra tartışırız” diyor olabilirler.
- 800 Mhz ihalesinin etkilemeyeceği şirket, baz istasyonu yapılanmasını zaten çoktan bitirmiş Turkcell olabilir. Turkcell bu bakış açısıyla şehiriçi kapsamasında önemli fırsatlar sunan daha yüksek frekanslarında olacaktır. Bu da Avea ve Vodafone’un küçük frekanslarda birbiriyle kavga ederken Turkcell’in gücünü yüksek frekanslara vermesine neden olabilir. Avea, elinde zaten Aycell ve Aria zamanından kalma 1800 Mhz frekansı olduğu için bu yarışta çok etkin olmayabilir.
- 4G’nin en büyük avantajının aslında farklı frekansları bir araya getirerek tek bir veri yolu gibi kullanılması ve bu sayede hızlı internet vermesi olduğunu hatırlatmakta fayda var.
- Bu arada 3G geldiğinde Türkiye’nin hemen her yerinde 3G verilmesi için kurumların birbirini yediğini hatırlatalım. Ama aynının 4G için yaşanacağını ummak çocukluk olur. Çünkü şu anda akıllı telefonlarla 3-5 megabit arasında garanili hızlar alınabiliyor. cep telefonundan 100 megabit internete girmeliyim Türkiye’nin her yerinde girmeliyim diyecek bir ortamımız yok. Bu oram önümüzdeki 10 yılda doğacak gibi gelmiyor bana.
- 4G daha çok yoğun nüfus ve trafik olan yerlerde, mesela İstanbul’un Maslak ya da Kadıköy gibi ortamlarında etkin hizmet verebilir. Yoksa Çemişkezek’in acilen telefondan 100 megabit bağlantıya ihtiyaç duyduğunu düşünmüyorum.
- 4G geldiğinde şirketlerin aa hızı artırdık o zaman kota paralarını da düşürelim bundan sonra 4 gigabayt kotayı 5 liraya veriyoruz diyeceklerini de hiç düşünmüyorum. Böyle beklentisi olanlar şimdiden karalar bağlasın.
- 4G için gözden kaçan en önemli unsur fiber teknolojisi. Siz baz istasyonlarına 100 megabit internet bağlamadığınız sürece laboratuvarlarınızda ne kadar hız rekoru kırsanız da hikaye… Bugün Ulaştırma Bakanlığı halen fiberin tüm şirketler tarafından döşenebilmesini kolaylaştıracak kararnamesini imzalamış değil. Yani şu anda tartıştığımız birçok şeyi yalandan konuşuyor olabiliriz.
