Twitter X olduktan sonra gerek Elon Musk’ın itici tavırları gerekse ABD’nin kötücüllüğüyle bambaşka bir yere evrildi. Onun yerine farklı bir platform mümkün olabilir mi? Bluesky eski Twitter kurucularının önemli bir kalesi. Umut vaat ediyor…
Bluesky Nedir?
- Tanım:
- Bluesky, eski Twitter CEO’su Jack Dorsey tarafından tasarlanmış, merkeziyetsiz bir sosyal ağ uygulamasıdır. Twitter’a benzer bir kullanıcı arayüzü, algoritmik seçim, federatif tasarım ve topluluklara özel moderasyon özellikleri sunar.
- AT Protokolü:
- Bluesky, açık kaynaklı bir altyapı olan AT Protokolü üzerinde geliştirilmiştir. Bu sayede, uygulamanın nasıl çalıştığı konusunda dışarıdan şeffaflık sağlanır.
- Tarihçe:
- Dorsey, 2019’da Twitter CEO’suyken Bluesky projesini duyurdu. Projenin amacı, sosyal medya için merkeziyetsiz bir standart geliştirmekti. Ancak Elon Musk’ın Twitter’ı satın almasıyla Bluesky tamamen bağımsız bir platform haline geldi.
- Mayıs 2024 itibarıyla Dorsey artık Bluesky’nin yönetim kurulunda yer almıyor. Şirket şu anda Jay Graber tarafından yönetilen bir kamu yararı şirketi.
Bluesky Nasıl Kullanılır?
- Kayıt ve Kullanıcı Adı:
- Kullanıcılar, @kullanıcıadı.bsky.social şeklinde bir kullanıcı adı ve öne çıkan kalın bir görünümle sergilenen bir ad oluşturabilir. Özel bir alan adınız varsa, bunu kullanıcı adınız olarak ayarlayabilirsiniz.
- Paylaşımlar ve Etkileşim:
- Kullanıcılar, 256 karakterlik metinler ve fotoğraflar içeren gönderiler paylaşabilir. Gönderiler yanıtlama, paylaşma, beğenme, raporlama veya başka uygulamalarla paylaşma seçenekleri sunar.
- Zaman Tüneli:
- “Ana Sayfa”da takip edilen kişilerin paylaşımları görünür. Daha önceki “What’s Hot” sekmesi, artık kişiselleştirilmiş “Discover” sekmesi ile değiştirilmiştir.
- Kişiselleştirme:
- Kullanıcılar başlangıçta ilgi çekici içerikler bulmaları için önerilen kişi ve akışları içeren bir “Başlangıç Paketi” alır.
Bluesky’de Kimler Var?
- Önemli İsimler:
- Alexandria Ocasio-Cortez, Mark Cuban, Weird Al Yankovic, Brezilya Cumhurbaşkanı Luiz Inácio Lula da Silva gibi tanınmış kişiler platformda.
- Bloomberg, The Washington Post gibi haber kaynakları da Bluesky kullanıyor.
- Yeni Katılımlar:
- Ağustos 2024’ten itibaren devlet başkanları da Bluesky’ye katılabiliyor.
Bluesky’nin X’ten Farkları
- DM Özelliği:
- Bluesky’nin özel mesajlaşma özelliği tek yönlü mesajlarla sınırlıdır ve grup mesajları desteklenmez.
- Blok Özelliği:
- X’in aksine, Bluesky’nin blok özelliği geleneksel bir işleyişe sahiptir. X’te bloklanan kullanıcılar içeriği görüntüleyebilir, ancak etkileşim kuramaz.
Bluesky Ücretli mi?
- Ücret:
- Platform ücretsizdir ve halka açıktır.
- Para Kazanma Stratejisi:
- Reklam yerine özel alan adı kullanımı gibi ücretli hizmetler sunmayı planlıyor. 2024’te abonelik modeli geliştirilmekte olup, yüksek kaliteli video yüklemeleri gibi premium özellikler sunulacak.
Bluesky’nin Özellikleri
- Merkeziyetsizlik:
- Kullanıcılar, Bluesky’den ayrıldıklarında verilerini ve takipçilerini başka bir uygulamaya taşıyabilir.
- Güvenlik:
- 2023’te e-posta doğrulama ve kullanıcı gönderilerinin kamuya açılmasını engelleme gibi güvenlik özellikleri eklendi.
- Kişiselleştirme:
- “Özel akışlar” ile kullanıcılar kendi algoritmalarını oluşturabilir ve belirli türde içerikleri önceliklendirebilir.
- Yanlış Bilgi ile Mücadele:
- 2023’te “yanıltıcı bağlantı” uyarıları özelliği eklenmiştir.
Bluesky’nin Moderasyon Özellikleri
- İçerik Denetimi:
- İleri düzey otomatik araçlarla içeriklerin topluluk kurallarına uygunluğu denetlenir.
- Kullanıcılar, hesaplarını özel hale getirme özelliği talep etmektedir.
- Ozone Aracı:
- Kullanıcıların kendi moderasyon hizmetlerini kurmalarına olanak tanır.
Bluesky ile Mastodon Arasındaki Farklar
- Kullanıcı Dostu Olması:
- Bluesky, Mastodon’a göre daha sezgisel bir arayüze sahiptir.
- Mastodon’un “hangi sunucuyu seçmeli” gibi zorlukları yeni kullanıcıları caydırabilir.
- Federasyon:
- Federasyon özelliğiyle Bluesky, kullanıcıların diledikleri sunucuyu seçmelerine olanak tanıyacaktır.
Bluesky’ye Genel Bakış
- Platform Sahibi:
- Jack Dorsey’in finansmanıyla başlasa da günlük gelişim süreçlerinde yer almıyor. Platform CEO’su Jay Graber’dir.
- Uygulama Erişimi:
- Bluesky, iOS, Android ve web kullanıcılarına açıktır.
