Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Penbesel Özdemir, deprem travması ve yas sürecinde yaşanan beş aşamayı ele alarak bu dönemlerin özelliklerini anlattı.
Yas süreci, Elisabeth Kubler-Ross tarafından tanımlanan bir süreç olup inkar, öfke, pazarlık, depresyon ve kabul aşamalarından oluşur. İnkar aşamasında şok ve inkar duyguları yaşanırken, öfke aşamasında hayal kırıklığı ve suçluluk duyguları öne çıkar. Pazarlık aşamasında ise kaybedilen kişinin geri dönmesi dileğiyle yaratıcıyla bir pazarlık sürecine girilir.
Depresyon aşamasında kaybın verdiği çaresizlik ve kayıpla ilgili negatif duygular yaşanır. Kabul aşamasında ise ölümün gerçekliğinin kabul edildiği ve yaşamın devam ettiği görülür. Bu aşamalar herkes tarafından aynı şekilde yaşanmaz ve süreç kişiden kişiye değişir.
Uzamış yas ve tamamlanmamış yas durumlarında, psikolojik desteğin alınması önemlidir. Uzamış yas sürecinde, kişi 2 aydan uzun süre boyunca kayıplarını hatırlamaktan kaçınır, yoğun duygusal acı yaşar ve hayata uyum sağlamakta güçlük çeker. Bu durumda profesyonel yardım almak gereklidir.
Deprem travması ve yas süreci, kişinin yaşadığı kayıplar ve travmanın etkisiyle oldukça zorlu bir süreçtir. Bu süreçte, sosyal destek ve sevdiklerinizle iletişim kurarak yaşadığınız duyguları paylaşmak önemlidir. Ayrıca, stresle başa çıkmada yardımcı olabilecek düzenli uyku, dengeli beslenme ve fiziksel aktivite gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarını sürdürmeye özen gösterin.
Unutmayın ki, yas sürecinde yaşadığınız duygular ve tepkiler normaldir ve her birey bu süreçten kendi hızında ve şeklinde geçer. Kendinize zaman tanıyarak ve süreci kabul ederek, duygularınızın işlenmesine ve travmanın etkisinin azalmasına yardımcı olabilirsiniz.
Eğer süreçle başa çıkmakta zorlanıyor ve yaşamınızı olumsuz yönde etkileyen belirtiler devam ediyorsa, profesyonel bir psikolog, psikoterapist veya danışmanla görüşmek önemlidir. Uzmanlar, yaşadığınız zorlukları anlamanıza ve bu süreçte nasıl başa çıkabileceğiniz konusunda size rehberlik edebilirler.
Sonuç olarak, deprem travması ve yas süreci zorlu ve karmaşık bir süreçtir. Bu süreçte kendinize zaman ve destek tanıyarak, yaşadığınız duyguları ve kayıpları kabullenip, yaşamınızı olumlu yönde devam ettirebilirsiniz. Profesyonel yardım almak ve sevdiklerinizle iletişim kurarak, bu süreci daha sağlıklı bir şekilde atlatma şansınızı artırabilirsiniz.
Deprem travması ve yas sürecinde, toplum olarak bir araya gelerek birbirimize destek olmak büyük önem taşır. Bu süreçte, sevdiklerinize ve etrafınızdaki insanlara destek olmak, onların ihtiyaçlarına duyarlı olmak ve onları dinlemek, süreçlerini daha iyi anlamanıza ve yardımcı olmanıza katkı sağlar.
Deprem sonrası travma ve yas sürecini yaşayan çocuklar ve gençler için, ebeveynlerin ve öğretmenlerin de büyük sorumlulukları vardır. Çocuklarınıza ve öğrencilerinize, yaşanan olaylar ve duygular hakkında konuşmak ve duygularını ifade etmelerine olanak sağlamak önemlidir. Bu süreçte, çocuklar ve gençler için uygun yaş ve gelişim düzeyine göre bilgi vermek, onlara güvenli bir ortam sağlamak ve düzenli rutinlerini sürdürmelerine yardımcı olmak, süreçlerini daha sağlıklı bir şekilde atlatmalarına destek olacaktır.
Ayrıca, toplumun farklı kesimlerinden gelen gönüllüler ve yardım kuruluşları, depremzedelere ve yas süreci yaşayanlara destek sağlamada önemli bir rol oynar. Maddi ve manevi yardımların yanı sıra, psikososyal destek ve rehberlik sunarak, bu zorlu sürecin daha sağlıklı bir şekilde atlatılmasına katkıda bulunurlar.
Son olarak, deprem sonrası travma ve yas sürecinde, toplumun tüm kesimlerinin birbirine destek olması ve dayanışma içinde hareket etmesi, bu sürecin daha iyi yönetilmesine ve yaşanan travmanın etkilerinin azaltılmasına yardımcı olur. Unutmayın ki, bu zorlu süreçlerde birlikte hareket etmek, güçlü ve dayanıklı bir toplum olma yolunda atılacak en önemli adımlardan biridir.