Küçüklüğümüzde kütüphaneler vardı. Çünkü kitaplar pahalıydı. Ülke şartlarına göre ortalamanın üstünde kazanç elde eden ailem bile bizim okumamıza yetişecek kadar çok kitap alamazdı. Okurduk. O zaman da televizyon vardı ama okumak başkaydı. O zamanki yegane derdimiz anne babamızın bize söylediği “oğlum yatarak kitap okuma gözlerin bozulur” sorunsalıydı.
Sonraki kuşaklar daha az okumaya başladı. Oyunlar vardı dikkatlerini çekecek… Bilgisayarlar vardı. Daha çok televizyon, daha hızlı bir dünya vardı etrafımızda. Bir başka deyişle okumamak için diğerlerini ikna edecek onlarca mantıklı sebep bulunabilmeye başlandı.
Ben elimden geldiğince kitap okumaya çalışırken farkına vardım ki incelik ve kolaylık hayatımıza çok fazla girmiş. Kitapları artık kağıt sürümleri üstünden okumak bana çok daha zor gelmeye başladı. Sonra elektronik kitapları denedim. Önce yabancı kitaplar, sonrasında birkaç korsan kitaba baktım. İnternette o kadar çok gezmişim ki farkında olmadan okuma alışkanlıkları elektronikten okumaya doğru evrilmiş. Deli gibi etrafta okuyacak elektronik kitapları aramaya başladım. Bekledim de gelmedi.
Sonra geldi, hem de TTnet tarafından. Yaptıkları bir basın toplantısıyla bir seneyi aşkın zamandır üstünde çalıştıkları sistemi bize tanıttılar. İyi çalışmışlar: www.ttnetkitap.com sitesinden edebiyat dünyasının en çok satan kitaplarından dünya klasiklerine, çocuk ve okul kitaplarından kültür-sanat yayınlarına kadar binlerce kitaba anında ulaşma ve hemen okumayı mümkün hale getirmişler. Okurlar, satın aldıkları kitapları kullandıkları 5 ayrı cihaza ekstra ücret vermeden yükleyebilecekler
İsteyenler kitapları kredi kartlarıyla alırken daha hesaplı alabilmek için TTnet tek şifresini kullanıp ADSL faturalarına eklettirebilecekler.
Sistem oldukça iyi çalışıyor: TTNET Kitap okurları, aldıkları kitaplardaki istedikleri cümlelerin altını çizip, diledikleri sayfaya notlar alabilecek. Ayrıca kitaplardan beğendikleri bölümleri sosyal ağlar üzerinden arkadaşlarıyla paylaşabilecekler. Cep telefonu ya da tabletinde kendi gezici kütüphanesini kuran okurlar, istedikleri yerden istedikleri zamanda kitaplarına ulaşabilecek.
Şu anda sistemdeki kitapların sayısı çok doyurucu değil. Ama bunu eleştirmek yersiz. Zamanla mutlaka artacaktır. Satın alma süreci cihazın üstündeki yazılımdan yapılamıyor. Muhtemelen bunun sebebi uygulama içinde satın alma sisteminden kaçmak için yapılmış. Bunun da aşılamayacak bir sorun olduğunu düşünmüyorum. Benim favori kategorim bilim kurgu şu anda boş gözüküyor ki dediğim gibi mutlaka içini dolduracaktır yayıncılar.
Ancak bence en büyük sorun kitapların ücreti: Bu noktada bu sorumluluk tamamen yayıncıya ait. Çünkü TTnet bu konudaki inisiyatifi tamamen ve doğal olarak yayıncıya bırakmış. Ama her ne olursa olsun en azından uluslararası arenadaki kitap rakamları yakalanmalı. ABD’de elektronik kitap bu kadar okunuyor bizde niye bu kadar okunmuyor demeden önce aynı şartları sağlamak lazım.
Bunun için de devlete düşen çok önemli bir görev var Sevgili devletimizin kitap okunması için sağladığı KDV avantajı elektronik kitapta da olmalı: Öyle ya kağıttan kitabı yüzde 8, elektronik kitabı yüzde 18 ile satmak biraz tuhaf oluyor. Devletimiz öncelikli olarak ve bir an önce bu adımı atıp halkın yanında olduğunu göstermeli. Hatta belki elektronik kitap sektörünün yaygınlaşabilmesi için belki daha da aşağı çekilmeli KDV oranları. Çünkü elektronik kitap okunması Fatih Projesi’ne de katkı sağlar, kağıttan tasarruf ederek çevrenin korunmasına da, satış ve bandrollerin takibinin kolaylaşmasına da… Bu güzelliğin takipçisi olmaya çağırıyorum tüm kitapsever ve bilişimcileri…
Bu konuyla yakından uğraşan, elektronik kitabı kullanan TTnet ve diğerlerine birkaç küçük öneri sunmak istiyorum. Bunlar herkesin işini görecek ve elektronik kitabın yaygınlaymasını sağlayacaktır:
- TTnet kitapların daha interaktif olması için yayınevlerine farklı standartlar getirebilir. Bu büyüklükteki bir kurumun böylesi bir gücü vardır
- TTnet hayata geçirdiği onlarca güzel sosyal sorumluluk projelerinin arasına Türkiye’ye yeni yazarlar kazandırma gibi aktiviteler ekleyebilir. Bunun için de yazarlık, hikaye gibi yarışmalar ne kadar güzel olurdu…
- Yayınevleri ile konuştuğumuzda kitabın kağıda basımının toplam maliyetteki yerinin yüzde 25 civarında olduğu söyleniyor. Bunun dışında yeni elyektronik ortama geçebilmek için her yayınevi teknoloji yatırımı yapıyorlarmış. Bu da onlar için bir maliyet kalemi oluşturuyor. TTnet yayınevlerine yönelik atacağı eğitim ve ortam sağlama gibi güzel adımlarla bu maliyetleri düşürüp daha ucuza kitap okumamıza vesile olabilir.
- TTnet üniversite ve benzeri eğitim kurumlarıyla işbirliğine giderek yeni içerikler yaratıp ülkedeki genel okuma sorununa bir anlamda çare bulabilir.
- TTnet çocuklarımıza kitap oku sana Playstore isimli oyun satış sitemden indirim vereyim, gençlere kitap oku sana ücretsiz müzik indirteyim şeklinde ilginç kampanyalar hayata geçirebilir. Bunun yaratacağı maddi götürü alacağı takdirin altında kalacaktır kesinlikle…
Elbette bizim için uzaktan ahkam kesmek kolay, böylesi büyük kurumlar ve özellikle de çok fazla paydaşı olan projelerde adım atmak her zaman çok kolay olmaz. Ama bu saydığımız adımlardan biri bile yeni kuşakları daha çok okumaya teşvik edip daha akıllı hale getirecekse TTnet’i hepimiz için daha değerli bir şirket haline dönüştürebilir.