Meta’nın yeni AI sohbet uygulamasında kullanıcılar, sohbetlerini özel zannederken aslında bütün konuşmaları herkese açık şekilde paylaşabiliyor. Bir teknoloji yazarı, bunun “tarayıcı geçmişinin herkese açık olması gibi” olduğunu belirtmiş. Kullanıcılar, örneğin “büyük popolu kadınlarla nasıl tanışırım?” gibi özel soruları kamusal alana açmış.
Bu olay, varsayılan gizlilik ayarlarının ne kadar tehlikeli olabileceğini gösteriyor. Meta, kullanıcıların tam olarak nerede ve nasıl paylaşım yaptığından net bir şekilde bahsetmemiş; bu da ciddi güvenlik ve mahremiyet kaygıları doğuruyor.
“Discover” beslemesinde kullanıcı sohbetlerinin herkese açık şekilde ortaya çıkması
Kullanıcılar, özel olarak yaptıkları sohbetleri “Discover” sekmesindeki feed’de görünür hale getiriyorlar—ama çoğu zaman bunun farkında değiller. Bu, tarayıcı geçmişinizin aniden herkesin gözü önünde sergilenmiş gibi bir “gizlilik kabusu” yaratıyor.
Feed’de paylaşılan sohbetler arasında tıbbi durumlar, hukuki sorunlar, aile drama detayları ve mahrem bilgiler yer alıyor. Sesli kayıtların paylaşılması da büyük bir endişe yaratıyor .
Meta, gönderilerin “multistep” bir süreçle paylaşıldığını iddia etse de, kullanıcılar durumun geldiği noktayı net şekilde anlamamış olabilir. Uyarı mesajları yetersiz kalmış, kullanıcılar paylaştıklarının farkında olmayabilir .
Instagram ya da Facebook hesaplarıyla giriş yapıldığında, bu gizlilik ihlali kullanıcıların gerçek isimleriyle bağdaştırılabiliyor—yani sadece mesaj değil, kimlik bilgisi de açığa çıkabiliyor .
Meta, 1 milyar kullanıcı hedefine büyürken, gizliliğe dair varsayılan seçenekleri hassaslaştırmayı ihmal ediyor gibi görünüyor. Bu durum, uzmanlar tarafından “privacy disaster” (gizlilik felaketi) olarak tanımlanıyor .
Özetle
Kullanıcılar farkında olmadan çok kişisel bilgileri herkese açıyor. “Kim ne soruyorsa, global dialoğa karışsın” gibi bir beklentiyi aşan bu sistem, gizlilik algısını alt üst ediyor. Uyarıların yetersiz olduğu, tasarımın kullanıcıları yeterince bilgilendirmediği gözleniyor.
Kısaca, mesele gizlilik ayarlarının ağır ihlali değil. Aynı zamanda kullanıcıların bu süreçte yanıltılması ve gerçek mahremlik sınırlarının bulanıklaşması. Meta, bunu düzeltmek için “uyarı penceresi” eklediğini belirtse de, yaşanan rahatsızlık bununla kolayca geçiştirilebilecek gibi görünmüyor.
En Bilinen Zuckerberg “Saçmalıklar” Listesi
1. Cambridge Analytica Skandalı (2018)
Kullanıcı verileri, izinsiz şekilde politik kampanyalarda kullanıldı. 87 milyon kişinin verisi, “kişilik analizine” tabi tutulup manipülasyon için kullanıldı. Zuckerberg Kongre’de ifade verdi, ama güven büyük darbe aldı.
2. Varsayılan Gizlilik Ayarları: Her Zaman Açık
Meta, kullanıcıların verilerini varsayılan olarak hep açık yapar. Kullanıcıların gizliliklerini koruması için özellikle bir şey yapmaları gerekir — ki çoğu kişi bu ayarları bilmez bile.
3. Instagram’da Reels ve Fotoğraf Analitiğiyle Gizli Profilleme
Instagram kullanıcılarının neye ne kadar süre baktığı, hangi fotoğrafta duraksadığı bile kaydedilip “gizli ilgi alanı profili” çıkarılıyor. Bu bilgiler reklam hedeflemede kullanılıyor ama açıkça paylaşılmıyor.
4. WhatsApp Güncelleme Skandalı (2021)
Yeni gizlilik sözleşmesi ile verilerin Facebook ile paylaşılacağı duyuruldu, büyük tepki aldı. “Kabul etmezsen uygulamayı kullanamazsın” mantığı eleştirildi. Signal ve Telegram’a geçiş patladı.
5. “Shadow Profiles”
Facebook’a hiç kayıt olmayan kişilerin bile bilgileri, arkadaşlarının rehberleri veya yüklenen e-posta listeleri üzerinden toplanarak gölge profiller oluşturuluyor.
6. AI Sistemlerinin Eğitiminde Kullanıcı Verileri
Meta, açıkça belirtmeden kullanıcı etkileşimlerinden elde ettiği verileri kendi AI modellerini eğitmek için kullanıyor. Bu verilerin ne kadarının ne amaçla kullanıldığı hep gri alanda kalıyor.
Meta’nın temel iş modeli:
“Kullanıcının dikkatini çek, verisini topla, sonra o veriyi ona reklam satarak tekrar pazarlayarak para kazan.”
Bu model o kadar agresif ki, zaman zaman insan onuru, mahremiyet ve dijital etik çizgilerini aşıyor. Ve maalesef, yapılan her açıklama ya çok geç oluyor ya da yeterince açık olmuyor.
Meta bu tür “saçmalamaları” çok yaptı, ve bazıları artık kurumsal davranış biçimi hâline gelmiş durumda.
