Doktor kontrolünde ve tavsiyelerine uygun kullanılması gereken uyku ilaçlarının bilinçsiz ve öneri üzerine kullanılması, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir. Psikiyatri Uzmanı Yard. Doç. Dr. Fatma Duygu Kaya Yertutanol, uyku ilaçlarının merkezi sinir sistemine etki ettiği için dikkat ve uyanıklığı etkileyebileceği konusunda uyarıyor. Buna bağlı olarak, bireyler sabah uyandıktan sonra bile dikkat ve odaklanma sorunları yaşayabilir ve algılama ile harekete geçme süreleri yavaşlayabilir, bu da kazalara ve zihinsel performansta azalmaya yol açabilir.
Üsküdar Üniversitesi NP Etiler Tıp Merkezi’nde görevli Psikiyatri Uzmanı Yertutanol, uyku ilaçlarının doğru kullanımına ilişkin değerlendirmelerde bulunuyor. Uyku problemlerinin pek çok nedeni olabilir; fiziksel aktivite eksikliğinden depresyona, alkol kullanımından mavi ekran maruziyetine ve çeşitli ilaç kullanımlarından uyku apnesine kadar geniş bir yelpazede faktörler söz konusudur. Bu nedenle uyku sorunlarının tedavisi de farklılık gösterir.
Yertutanol, uyku ilaçlarının temel olarak mevcut psikiyatrik bozukluğun kendisi olan uyku sorunlarının hızlı ve geçici tedavisinde hekim önerisi ile kullanılması gerektiğini belirtiyor. Uyku ilaçlarının uygun kullanımı için mutlaka uzmana danışılması gerektiğini vurgulayan Yertutanol, bilinçsiz ilaç kullanımının zararlarını anlatıyor.
Öneri üzerine kullanılan uyku ilaçlarının ciddi zararlara yol açabileceğini belirten Yertutanol, bu ilaçların kalp ve karaciğer üzerinde olumsuz etkileri olabileceğini ve bağımlılığa neden olabileceğini söylüyor. Ayrıca, uyku ilaçlarının gebelik ve emzirme döneminde bebeklere zarar verebileceğini ve mevcut psikiyatrik hastalıkları kötüleştirebileceğini belirtiyor.
Uyku hijyenine dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan Yertutanol, uyku ilaçlarının genellikle geçici sürelerle ve uyku bozukluklarının sadece küçük bir kısmında önerildiğini belirtiyor. Uyku bozukluklarının çoğunda, tedavi, temel nedenin tedavisine odaklanmalıdır ve uyku ilacı gerektiren durumlarda, uyku hijyenine dikkat edilerek davranışsal önerilere öncelik verilmesi tavsiye edilmektedir.
Doktorlar, uyku ilaçlarının kişiye özel kriterlere göre reçete edilmesi gerektiğini belirtmektedir. Kişinin genetik özellikleri, yaş, diğer ilaç kullanımı, mevcut tıbbi durumlar, alkol veya madde bağımlılığı, gebelik veya emzirme durumu, çalışma koşulları ve araç kullanma durumu gibi faktörler göz önünde bulundurularak uyku ilacı seçimi yapılmalıdır. Uyku ilaçlarının yanlış ve bilinçsiz kullanımı, faydadan çok zarar getirebilir.
Öneri üzerine kullanılan uyku ilaçlarının zararları konusunda Yertutanol, ilaçların laboratuvar ortamında üretilen ve vücudun doğal yapısında bulunmayan kimyasallar olduğunu belirtiyor. Uyku ilaçlarının öneri üzerine kullanımının sonuçları, beklenenden daha ağır olabilir. Bu ilaçlar, sinir sistemi üzerine etki ederek dikkat ve uyanıklığı etkileyebilir ve bu durum, algılama ve harekete geçme sürelerinde yavaşlamaya, kazalara ve zihinsel performansta azalmaya neden olabilir.
Yertutanol, uyku ilaçlarının bağımlılık yapabileceğini ve hekim önerisi olmadan kullanılan ilaçların bazılarının diğer ilaçlarla veya alkolle etkileşebileceğini belirtiyor. Kontrolsüz şekilde alkolle birlikte kullanılan uyku ilaçlarının ölümcül olabileceği uyarısında bulunuyor. Gebe veya emziren kadınların uyku ilaçları kullanımı bebeklerine zarar verebilir. Ayrıca, bazı uyku ilaçları mevcut psikiyatrik hastalıkları kötüleştirebilir veya psikiyatrik hastalıkların ortaya çıkmasına neden olabilir.
Sonuç olarak, uyku ilaçlarının doğru kullanımı ve uyku hijyenine dikkat etmek önemlidir. Uyku sorunları yaşayan bireyler, öncelikle bir uzmana danışarak tedavi sürecini yönetmelidir. Bu sayede, bilinçsiz ilaç kullanımının yol açabileceği zararların önüne geçilebilir ve uyku problemlerinin etkili bir şekilde tedavisi sağlanabilir.
