“AB ‘AI Act Explorer’ Rehberiyle AI Düzenlemesine Netlik Getiriyor”
Avrupa Komisyonu, AI Act Explorer aracını tanıtarak şirketlerin AI Act kapsamında hangi yükümlülükleri nasıl karşılaması gerektiğini açık ve pratik şekilde gösteriyor — genel amaçlı modeller için 2 Ağustos 2025’e uyum süreci başladı.
Temel Unsurlar
- Kim? Avrupa Komisyonu tarafından yayınlanan “AI Act Explorer” — TechRepublic’in rehberi temel alınarak yayımlandı. artificialintelligenceact.eu+3TechRepublic+3X (formerly Twitter)+3
- Ne oldu? 18 Temmuz 2025’te şirketlerin hangi AI sistemlerinin hangi risk kategorisine girdiğini, bu sistemlerin nasıl uyumlu hale getirileceğini açıklayan rehber yayınlandı. TechRepublic
- Ne zaman? Rehber, 2 Ağustos 2025’e kadar genel amaçlı / sistemik riskli AI modellerine uygulanması gereken yükümlülükleri kapsıyor; sistemik risk kategorisindekiler için raporlama, test, siber güvenlik gibi zorunluluklar geçerli. TechRepublic+1nemko.com+1
- Nasıl? Explorer rehberi;
- AI sistemlerini “kabul edilemez”, “yüksek riskli”, “sınırlı riskli” ve “minimal riskli” olarak sınıflandırıyor,
- Sistemik riskli modeller (GPT‑4, Gemini 2.5 Pro vb.) için özel değerlendirme ve uyum süreçlerini belirtiyor, artificialintelligenceact.eu+4TechRepublic+4artificialintelligenceact.eu+4
- Uyumsuzluk için 7,5–35 milyon € veya ciroya göre %1,5–7 arasında büyük cezalar öngörüyor. TechRepublicTechRepublic
- Neden önemli? AI Act, 1 Ağustos 2024’te yürürlüğe girdi; yüksek riskli sistemlere yönelik yükümlülükler 2026–2027’de tam olarak devreye girecek. Explorer bu süreci şimdiden netleştiriyor ve şirketlere yol haritası sunuyor. infotrust.com+11TechRepublic+11Stabil Diffüzyon Web+11
Hayatımızdaki Yansımalar
- Şeffaflık ve Güven: Rehberle birlikte, AI’yı profesyonel olarak kullanan kuruluşlar önceden yükümlülüklerini bilmeyi sağlayarak güven tesis ediyor; kullanıcılar da neyle karşı karşıya olduklarını açık görecek.
- Risk Tabanlı Yaklaşım: Sistemi tek bir yasa altında değil, risk düzeyine göre inceleyerek gereksiz regülasyonların önünü kesiyor.
- Küresel Etki: AI Act, GDPR gibi dünya çapında kabul görebilir bir standart olmaya aday; TechRepublic bu durumu “dünyaya örnek” olarak yorumluyor. TechRepublicVikipedi
Haberin Hayatımızdaki Farkları
- Şirketler İçin Net Yol Haritası: Explorer sayesinde kuruluşlar “benim AI sistemim ne riskte?” sorusunu net şekilde yanıtlayabiliyor ve ceza riskini minimize ediyor.
- Yapı ve Hesap Verebilirlik: Zorunlu raporlama, güvenlik testleri ve uyum süreçleri yaşam döngüsü boyunca uygulamaya alınıyor.
- Sektörel Farklılıklar: Genel amaçlı modeller, yüksek riskli uygulamalar gibi farklı sınıflara göre gereksinimler netleşiyor; altyapıda standardizasyon artacak.
Gelecekte Neler Olabilir?
- Sertifikalı AI Ürünleri: CE benzeri “AI uyum damgası” taşıyan ürünler piyasada güveni artıracak.
- Uluslararası Benzer Düzenlemeler: ABD, İngiltere ve diğer ülkeler de risk tabanlı benzer regülasyonları hazırlayabilir.
- Denetim Mekanizmaları: AI Uyum Ofisleri, ulusal otoriteler ve akredite denetçi ağları kurulacak; red‑team testleri yaygınlaşacak.
- SME Yardımlarının Artması: Rehberin küçük işletmeler ve start‑uplar için sadeleştirilmiş versiyonları geliştirilecek.
- Kod ve Amaç İhlali İzleme: Modellerin amaç dışı kullanımları izlenecek; AI Act Explorer üzerinden kayıt tutulması zorunluluğu belki de gelecek versiyonlarda eklenecek.
EU AI Act Explorer, AB’de uyum sürecini sadece yasal değil, stratejik avantaj olarak da konumlandırıyor. Bu araçla şirketler, hem regülasyon sınırlarını tanımlıyor hem de etik, güvenilir AI altyapısını inşa ediyor.