Yapay Zeka Haber Derlemeleri – 1

“Meta’dan ‘Hayır’: AB’nin Gönüllü AI Davranış Koduna Katılmayacağız”

Meta, Avrupa Birliği’nin genel amaçlı yapay zeka için oluşturduğu gönüllü ‘Code of Practice’e, geliştiriciler açısından belirsizlik oluşturarak inovasyonu kısabileceği gerekçesiyle katılmayacağını açıkladı — OpenAI ise tam tersi yönü seçti.

Temel Unsurlar

  • Kim? Meta (`Facebook, Instagram, WhatsApp`ın sahibi), Joel Kaplan (Meta’nın Küresel İlişkiler Direktörü).
  • Ne oldu?
    • AB’nin gönüllülük esaslı koduna Meta katılmama kararı aldı; neden olarak, kodun yasal belirsizlikler taşıdığı ve AI Act’in kapsamını aştığı gösterildi TipRanks+2Wall Street Journal+2The Times of India+2Wall Street Journal.
    • Kod; güvenlik, şeffaflık, telif hakları gibi alanlarda yükümlülükler öneriyor ancak kanuni süreçlerden farklı olarak gönüllü kalıyor Wall Street JournalReuters.
    • Meta ile aynı çizgide, ASML, Airbus, Siemens gibi AB şirketleri de “çok erken” uygulanmasına karşı çıkarak vakit talep etmiş Cybernews+1Reuters+1.
  • Ne zaman? Kod, 18–19 Temmuz 2025 arasında yayımlandı; AI Act kapsamındaki yüksek riskli sistemlere uyum 2 Ağustos 2025’te başlayacak startupecosystem.ca+10Wall Street Journal+10LinkedIn+10.
  • Neden önemli?
    • AB, AI Act’le birlikte globalde risk temelli regülasyon liderliğine soyunuyor; gönüllü kod, uyumu hızlandırması bekleniyor. Kabul edenlere denetim avantajı ve olası kamu ihalelerinde kıyak sunabilir ReutersWall Street Journal.
    • OpenAI ve Microsoft gibi şirketler kodu imzalarken, Meta reddediyor — bu da bir global strateji ayrıntısına işaret ediyor The Times of India+6Reuters+6LinkedIn+6.

Hayatımızdaki Yansımalar

  • Kurumsal Strateji Ayrılığı: Meta’nın çekilmesi, AB regülasyonlarına karşı teknoloji devlerinin farklı stratejiler benimsediğini gösteriyor. Bu da kullanıcı mahremiyetinin güvence altına alınması konusunda fikir ayrılıklarına neden oluyor.
  • Yumuşak vs. Zorunlu Uyum Tartışması: Gönüllü kod ile zorunlu AI Act arasında bir denge kurmaya çalışan AB, reddeden şirketleri “daha sıkı denetim” riskiyle karşı karşıya bırakabilir.
  • Start-up’lar Açısından Vaka: AB içindeki küçük AI girişimleri, uyum yükümlülüklerini takip eden büyük şirketlerin davranışlarını modelleyebilir; bu da erken uyum stratejileri konusunda referans oluşturur.

Haberin Bizim Hayatımızdaki Farkları

  • Regülasyon ve İnovasyon Dengesi: AB, risk temelli düzenlemeyi teşvik ederken gönüllü yaklaşım da denge unsuru olabilir; Meta bu dengeyi “belirsizlik” olarak görüyor.
  • Kamu İhale Şeffaflığı: Koda katılan şirketler, kamu ihalelerinde + avantaj kazanabilir; AB dijital alanda stratejik tercihlerini buna göre yapabilir.
  • Denetim Yolu Açılıyor: Acele kod reddi, Meta gibi büyük firmaları AB AI Ofisi tarafından daha yakından izlenmeye açık hale getirebilir Wall Street JournalLinkedIn.

Gelecekte Neler Olabilir?

  1. Denetim ve Yükümlülük Artışı: AB yönetimi, gönüllü kodu takip edenleri model alıp kapsamlı kontrol mekanizmalarını yaygınlaştırabilir.
  2. Kod’a Giden Zorunlu İzleme Yolu: Kodun AB ihalelerindeki etkisi arttıkça, gönüllü olmayan şirketler kamu pazarı dışında kalabilir.
  3. Global Regülasyon Etkisi: ABD ve İngiltere gibi ülkeler, AB yaklaşımını izleyip yumuşak-starttan zorunlu modele geçebilir.
  4. Şirket İç Politikaların Netleşmesi: Meta gibi büyük teknolojiler, AB dışındaki pazarlardaki stratejilerini “daha rahat, daha esnek” şekilde tanımlayabilir.
  5. Kamuoyu Yaklaşımlarında Kilit Rol: AB içerideki kullanıcı güveni açısından “gönüllü kod imzacısı” şirketleri, “etik AI” markasıyla öne çıkarabilir.