Gazze Şeridi’ni plaj gibi gösteren çirkin videonun analizi

ChatGPT ile Gazze Şeridi’ni deniz kenarında bir eğlence yeri gibi gösteren ve yapay zeka tarafından oluşturulan son İsrail yanlısı videoyu tüm yönleriyle araştırıp bir analiz hazırladık. Bu kapsamda videonun içeriği, kullanılan yapay zeka teknikleri, yayımlandığı platformlar, bu videoya gelen kamuoyu ve medya tepkileri, politik ve sosyal yansımalar gibi tüm detayları analiz edeceğim. Bulgularımı sizinle paylaşacağım.

Giriş

Şubat 2025 sonunda, Gazze Şeridi’ni deniz kenarında lüks bir tatil beldesi gibi gösteren yapay zekâ ürünü kısa bir video uluslararası gündeme oturdu. ABD Başkanı Donald Trump’ın kişisel sosyal medya hesaplarından paylaşılan bu İsrail yanlısı video, savaşın harap ettiği Gazze’nin yerine “Ortadoğu’nun Rivierası” olarak anılan pırıltılı bir eğlence diyarı tasvir ediyor (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi) (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel). Videoda Trump ve İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, sanki Gazze’de bir sahil tatilindeymiş gibi gösteriliyor; bu kurgu, hem bölgedeki gerçek duruma tezat oluşturması hem de politik mesajları nedeniyle yoğun tartışma yarattı (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi) (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi).

Aşağıda bu tartışmalı videonun içeriği ve oluşturulma tekniği, nerelerde ve kimler tarafından yayıldığı, kamuoyundan medyaya ve uluslararası topluma gelen tepkiler, videonun politik-sosyal yansımaları ile propaganda amaçlı kullanımı konusundaki değerlendirmeler derinlemesine incelenmiştir.

Videonun İçeriği ve Yapay Zekâ Teknikleri

Sadece ~30-35 saniye uzunluğundaki bu sıra dışı klip, Gazze’nin mevcut yıkımından ütopik bir turizm cennetine dönüşümünü sahneliyor. Açılışta çocuklar, Gazze’nin enkaz yığınları arasında silahlı kişilerden kaçarken görülüyor; ekran “Gazze 2025… Sıradaki ne?” yazısıyla kararıyor (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Ardından yapay zekâ ile üretilmiş bir dizi sahneyle, bölgenin adeta bir turistik tatil kentine dönüşmüş hali betimleniyor (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi).

Videonun devamında dikkat çeken ögeler şunlar:

Videonun arka planında özel olarak yazılmış bir şarkı çalıyor. Bu müzikli jingle’ın sözleri Trump’ı kurtarıcı olarak öven bir içerikte: “Donald’s coming to set you free, bringing the light for all to see… No more tunnels, no more fear: Trump Gaza’s finally here…” şeklinde devam eden nakaratlar, Trump’ın Gazze’yi özgürleştirip parlak bir geleceğe kavuşturduğunu ilan ediyor (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News) (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı). Bianet’in Türkçeye aktardığı sözler aynen şöyle: “Donald Trump sizi özgür kılacak… artık tüneller yok, artık korku yok, Trump Gazze sonunda burada… Trump Gazze’nin parlayan altın geleceği, yepyeni bir hayat…” sözleri müziğin ritmine eşlik ediyor (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı).

Yapay Zekâ Teknikleri: Videodaki tüm bu sahnelerin ve görüntülerin gerçekte var olmadığı, yapay zekâ destekli görüntü üretimiyle oluşturulduğu açıkça görülüyor. Medyada “AI (yapay zekâ) ile oluşturulmuş video” olarak tanımlanan klipte, gerçek insanların (Trump, Netanyahu, Musk gibi) yüz ve bedenleri kurgu ortamlara yerleştirilmiş (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel) (Trump Shares AI Video of ‘Trump Gaza,’ Drawing Backlash – News From Antiwar.com). Muhtemelen deepfake yüz değiştirme teknikleri ve generative AI (üretici yapay zekâ) görselleştirme araçları kullanılarak, farklı fotoğraflar birleştirilip animasyon efektleriyle video haline getirilmiş. Örneğin, Trump ve Netanyahu’nun şezlongda yan yana yatarken gülümsemeleri veya Elon Musk’ın para saçarkenki görüntüsü, derin sahte (deepfake) teknolojisi ile üretilmiş hiper-gerçekçi karelerdir. Bu nedenle video, gerçek bir kamera kaydı olmayıp, yapay zekânın hem görüntü hem muhtemelen ses sentezi imkanlarıyla hazırlanmış bir mizansen niteliği taşımaktadır (Trump Shares AI Video of ‘Trump Gaza,’ Drawing Backlash – News From Antiwar.com) (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel). Videonun düşük çözünürlüklü, rüya sekansı gibi biraz flu ve yapay bir görsel stile sahip oluşu da, Stable Diffusion tarzı görüntü üretim modellerinin kullanıldığına işaret ediyor olabilir (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video). Sonuç olarak içerik, yapay zekâ teknikleri sayesinde gerçeğe yakın görüntülerle, politik bir fantezinin görselleştirilmesidir.

Yayınlandığı Platformlar ve Yayanlar

Söz konusu video ilk olarak Trump’ın kendi sosyal medya hesapları üzerinden kamuoyuna ulaştı. 26 Şubat 2025’te Donald Trump, Truth Social adlı platformdaki resmi hesabından bu yapay zekâ videosunu herhangi bir yorum eklemeden paylaştı (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News) (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Truth Social, Trump’ın kurduğu ve aktif olarak kullandığı bir sosyal medya mecrası olduğundan, video doğrudan Trump’ın takipçilerine ve medya organlarına yayıldı. Ayrıca Trump’ın Meta platformlarına yeniden erişiminin açılmasıyla, aynı içeriğin Instagram hesabından da paylaşıldığı görüldü (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı). Nitekim bir kısım haber sitesi, videonun Trump’ın Instagram hesabında da yayınlandığını belirterek kaynak gösterdi. Bianet, haberinde TruthSocial gönderisini Instagram bağlantısıyla sunmuştur (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı). Bu da Trump cephesinin videoyu birden fazla kanaldan dolaşıma soktuğunu düşündürüyor.

Trump’ın paylaşımından önce, videonun internet ortamına sızmış olduğuna dair bulgular mevcut. Sky News ve bağımsız kaynaklar, videonun aslında Şubat ayı başlarında belirsiz bazı hesaplar tarafından çevrimiçi ortamda dolaşıma sokulduğunu tespit etti (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News) (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı). Bu hesapların Beyaz Saray veya Trump yönetimiyle resmi bir bağlantısı olmadığı, muhtemelen anonim veya Trump yanlısı sosyal medya kullanıcıları olduğu belirtiliyor (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Dolayısıyla, video Trump tarafından resmen sahiplenilmeden önce çevrimiçi bir “deneme balonu” gibi paylaşılmış ve ilgi çekmesi izlenmiş olabilir. Trump’ın 26 Şubat’ta kendi hesabından bunu paylaşmasıyla video geniş kitlelere ulaşmış ve doğrulanmış oldu.

Videonun yayıldığı başlıca platformlar şöyle sıralanabilir:

Videonun yapımcısının kim olduğu ise belirsizdir. Times of Israel, klibin herhangi bir yapımcı ismine yer vermediğini ve sahipsiz göründüğünü belirtiyor (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel). Bu da, videonun Trump’ın ekibi veya destekçileri tarafından anonim olarak üretildiği ve resmî bir kampanya videosu gibi değil de “mizahi propaganda” tarzında servis edildiği izlenimini yaratıyor.

Kamuoyu, Medya ve Uluslararası Toplumun Tepkileri

Sosyal Medyada ve Kamuoyunda Tepkiler

Video yayınlanır yayınlanmaz sosyal medyada geniş bir tartışma başladı. Birçok kullanıcı, Gazze’deki gerçek insani dram sürerken hazırlanmış bu pembe tablo videosunu “hadsiz”, “küçük düşürücü” ve “tonlama duygusundan yoksun” bulduğunu ifade etti (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Özellikle Ortadoğu’daki çatışmanın sıcaklığı düşünüldüğünde, enkaz altındaki çocukların bulunduğu bir coğrafyanın casinolar ve dansözlerle donatılmış bir eğlence merkezine dönüştürülmesini görmek pek çok kişiye göre “mide bulandırıcı bir fantezi” idi. Daily Kos sitesi, bu görüntüleri “tarifsiz derecede kışkırtıcı, aşağılayıcı ve çılgınca – Filistinlilere karşı kocaman bir hakaret” sözleriyle tanımladı (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video). Bir sosyal medya yorumcusu, “Bu bir başkanın yapabileceği en duyarsız şey olmalı. Ortamı okuyamadınız mı? Kadın ve çocukların öldüğü harap bir ülke alay konusu yapılacak bir şey değil” diyerek tepki gösterdi (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss).

Dikkat çekici bir tepki dalgası da Amerikalı kullanıcılardan geldi. İlginç şekilde videoya, Trump’a oy vermiş bazı kendi destekçileri bile eleştirel yorum bıraktı. Örneğin Instagram’da “Amerika’yı yeniden büyük yapalım” sloganıyla Trump’ı desteklediğini belirten bir kullanıcı şu yorumu yaptı: “Trump, sana daha iyi ekonomi, daha iyi yasalar ve ülkemize sahip çıkman için oy verdim. Bizim ulusumuzun geleceğine odaklan, diğer ülkelere engeller yaratma” (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Bu destekçi, Trump’ın ABD iç meselelerine yoğunlaşması gerektiğini, başka ülkelerin yıkımı ile uğraşmaması gerektiğini vurgulayarak videoyu eleştirdi. Bir diğer kullanıcı ise videonun temasına tepki göstererek “Bu yapay zeka saçmalığı da ne? Vergilerimin bir başka ülkenin yıkılması için harcanmasını istemiyorum” diye yazdı (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Bu yorum, videonun ima ettiği “Gazze’yi yerle bir edip yeniden inşa etme” planına Amerikan vergi mükellefi perspektifinden bir tepki sunuyor ve böyle bir projeye kendi cebinden para gitmesini istemediğini açıkça belirtiyor.

Kısacası, genel kamuoyu nezdinde video büyük ölçüde olumsuz karşılandı. Sosyal medya platformlarında binlerce alaycı yorum, eleştiri ve tepki birikti. Bazıları videonun absürtlüğünü mizahi yolla ele aldı; örneğin Trump ve Netanyahu’yu şezlongda güneşlenirken gösteren karelerle ilgili esprili memler üretildi. Ancak çoğunluk, özellikle bölgeyi iyi bilenler, durumu “acı bir kara mizah” ve “Gazze’de yaşanan acıları önemsizleştiren propaganda” olarak niteledi.

Medyanın Tepkileri ve Haber Dilindeki Vurgu

Uluslararası ve Türk medyası videoya geniş yer verdi. Birçok büyük haber kuruluşu haberi şaşkınlık ve eleştirellik tonuyla aktardı. Sky News videoyu “tuhaf” ve “bizar” (garip) olarak niteleyerek, içeriğini ayrıntılı biçimde izleyicilerine gösterdi (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News) (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Britanya’nın Evening Standard gazetesi ise Trump’ın “Tuhaf Gazze Rivierası vizyonu” olarak duyurduğu videoyu “acayip” olarak tanımladı (Donald Trump posts weird AI video of his ‘Gaza Riviera’ vision …). Times of Israel haberi tarafsız bir dille verse de başlığı durumu özetliyordu: “Trump, Gazze Şeridi’ni gösterişli bir sahil cennetine dönüştüren yapay zekâ müzik videosunu paylaştı” (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel). İsrail basını, videoyu Trump’ın Gazze’den Filistinlileri çıkarmayı savunduğu açıklamalar bağlamında değerlendirip, altın heykeller, Elon Musk benzerleri ve kokteylli sahneler gibi “ışıltılı” detaylara dikkat çekti (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel) (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel).

Dünyanın önde gelen haber sitelerinden Axios, videonun alt metnindeki çıkar mesajına odaklandı ve Trump’ın bu vizyonu kendi kişisel kazancıyla ilişkilendirmesini manşete taşıdı. Axios’a göre Trump, Gazze’yi lüks bir gayrimenkul projesine çevirme planından “kişisel kâr” elde etmeyi ima ediyordu (Trump teases personal profit in AI video touting Gaza takeover plan). Forbes, videoyu “gerçeküstü” olarak tanımlarken, içerdiği altın Trump heykelleri ve lüks plaj sahnelerinin absürtlüğünü vurguladı. Daily Kos gibi yorum odaklı platformlar ise çok daha sert bir dil kullanarak, videoyu “grotesk bir AI propagandası” olarak ele aldı ve totaliter rejimlerin propaganda estetiğine benzetti (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video).

Türk medyasında da haber geniş yankı buldu. Anadolu Ajansı, videonun içeriğini ayrıntılarıyla aktardığı haberinde Trump’ın bu videoyla kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdiğini vurguladı (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). AA, haber metninde tarafsız bir üslupla görüntüleri sıraladıktan sonra, sosyal medyadan gelen tepkilere de yer verdi (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Medyascope, haberi “Trump’tan Gazze paylaşımı: altın heykeller, kumarhaneler ve lüks” başlığıyla vererek videodaki unsurları öne çıkardı, Trump’ın Instagram hesabından bu videoyu paylaştığını belirtti. Bianet ise “post apokaliptik Gazze’nin tuhaf yapay zeka videosu” ifadesini kullanarak videonun tuhaflık boyutuna dikkat çekti (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı). Bianet, ayrıca videodaki Hamas militanlarının zenne kıyafetleriyle dans ettirildiği detayı ve şarkı sözlerinin Türkçe çevirisine yer vererek, videonun içerdiği ince mesajları çözümledi (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı) (Trump, post apokaliptik Gazze’nin tuhaf bir yapay zeka videosunu yayınladı).

Genel olarak medya, videoyu haberleştirirken şaşkınlık, eleştiri ve endişe tonlarını bir arada kullandı. Haber başlıklarında “bizarre/tuhaf”, “weird/acayip”, “grotesk”, “disrespectful/saygısızca” gibi nitelemeler sıkça görüldü. Bu da medyanın videoyu sıradan bir siyasi mesaj değil, alışılmadık ve rahatsız edici bir propaganda aracı olarak çerçevelediğini gösteriyor.

Uluslararası Toplum ve Siyasi Aktörlerin Tepkileri

Videonun içeriği, doğrudan doğruya Gazze’de yaşayan Filistinlileri ve bölge ülkelerini ilgilendiren bir siyasi planı yansıttığı için, uluslararası aktörlerden de tepkiler gecikmedi. Filistin tarafı ve özellikle Gazze’deki yönetim (Hamas) videoyu ve altındaki vizyonu şiddetle reddetti. Hamas’ın sözcülerinden Basem Naim, Newsweek’e yaptığı açıklamada Trump’ın önerilerinin yine Filistin halkının iradesini ve çıkarlarını hiçe saydığını belirtti (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Naim, “Gazze halkı, bir gün Gazze’yi yeniden inşa edilmiş, ekonomisi canlanmış ve çocuklarına daha iyi bir gelecek sunar halde görmeyi arzuluyor. Fakat bu, büyük bir hapishanenin içinde başarılamaz” diyerek videonun öngördüğü senaryoyu eleştirdi (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). “Biz hapishane koşullarını iyileştirmek için değil, hapishaneden ve gardiyandan kurtulmak için mücadele ediyoruz” sözleriyle de, Gazze’yi açık hava hapishanesine çeviren koşulları (yani İsrail ablukasını) ortadan kaldırmaya çalıştıklarını vurguladı (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Bu ifadeler, Trump’ın “Gazze’yi boşaltıp yeniden yapalım” yaklaşımının Filistinliler tarafından bir özgürlük değil esaret projesi olarak görüldüğünü ortaya koyuyor.

Arap dünyası genelinde de tepki olumsuzdu. Trump’ın videoda dile getirdiği Gazze nüfusunu başka ülkelere sürme fikri, zaten haftalar önce Arap liderler tarafından reddedilmişti. Mısır ve Ürdün gibi komşu ülkeler, Gazze’den toplu göç veya zorunlu tehcir fikrine kesin bir dille karşı çıktılar. Nitekim Trump’ın önerdiği “Gazze’yi devralalım, Gazelileri başka yerlere yerleştirelim” planı duyulur duyulmaz Arap dünyasında infial yarattı ve hem hükümet düzeyinde hem halk nezdinde kınandı (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel) (Trump Shares AI Video of ‘Trump Gaza,’ Drawing Backlash – News From Antiwar.com). Ürdün Kralı II. Abdullah, Filistinlilerin topraklarından çıkarılmasına yönelik herhangi bir girişimi “kırmızı çizgi” ilan etmişti. Bu koşullarda, Trump’ın fantezi videosu Arap kamuoyunda ciddiye alınması gereken bir tehdit olarak algılanmasa da, Mısır ve Ürdün’ün isimlerinin geçirildiği bir “sürgün planının reklamı” şeklinde görüldü ve tepki çekti.

İsrail tarafında resmi bir tepki açık şekilde dile getirilmedi. Başbakan Netanyahu videoda güler yüzle Trump’la kokteyl yudumlayan bir figür olarak çizilse de, gerçekte Netanyahu bu plan hakkında net bir onay vermemişti. Hatta İsrail hükümeti içinde bile Gazze’nin geleceğine dair farklı görüşler vardı: Muhalefet lideri Yair Lapid, Trump’ın önerisine karşılık Gazze’ye savaş sonrası Mısır vesayeti öneren farklı bir plan sundu (Trump shares AI music video reimagining Gaza Strip as glitzy beachfront haven | The Times of Israel). Netanyahu, Trump’la yaptığı basın toplantısında planı tamamen onaylamaktan kaçınmış, sadece dinlemekle yetinmişti. İsrail kamuoyunda ise videoya dönük kayda değer bir sempati gözlenmedi; zira birçok İsrailli açısından da Trump’ın vizyonu gerçekçi olmaktan uzaktı ve Filistinlilerin topyekûn sürgün edilmesini öngördüğü için uygulanabilir görünmüyordu.

Bununla birlikte, İsrail’in aşırı sağ kesimleri ve özellikle yerleşimci hareketine yakın bazı isimler, Trump’ın sert çizgisini memnuniyetle karşıladıklarını ima eden yorumlar yaptılar. Resmi beyanlar olmasa da, gayriresmî kanallarda “Gazze teröristlerden temizlenecek ve belki bir gün orada turizm gelişecekse neden olmasın” minvalinde görüş bildiren İsrailli yorumcular oldu. Ancak bu görüşler medyada marjinal kaldı; genel uluslararası toplum nezdinde videonun mesajı yasa dışı bir nüfus transferinin propagandası olarak değerlendirildi. Nitekim insan hakları örgütleri ve uzmanlar, bu planın uygulanmasının “açıkça etnik temizlik anlamına geleceğini” vurgulayarak kınadılar (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss) (Trump Shares AI Video of ‘Trump Gaza,’ Drawing Backlash – News From Antiwar.com). Örneğin ABD merkezli Win Without War adlı kuruluş, “Filistinlileri Gazze’den zorla çıkarmak etnik temizliktir; apaçık yasa dışı, ahlaken yanlış ve son derece tehlikeli bir fikirdir” şeklinde sert bir açıklama yapmıştı (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Dolayısıyla videonun temsil ettiği fikir, uluslararası hukuk ve normlar açısından da büyük tepki toplamış durumdadır.

Politik ve Sosyal Yansımalar

Donald Trump’ın paylaştığı bu yapay zekâ videosu, içeriği itibarıyla bir eğlencelik animasyon gibi görünse de arka planda çok ciddi politik tartışmalar barındırıyor. Videonun sunduğu “Trump Gaza” vizyonu, aslında Trump’ın somut bir politika önerisinin popülist bir sunumu niteliğinde. Trump, Şubat 2025’te Netanyahu ile Beyaz Saray’da düzenlediği basın toplantısında açıkça Gazze’yi ABD’nin kontrolüne alma, bölgedeki tüm Filistinlileri zorla başka ülkelere yerleştirme ve Gazze’yi tamamen yeniden inşa ederek turistik bir cennete çevirme planından bahsetmişti (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi) (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi). Bu öneri uluslararası hukuk açısından zorla nüfus transferi (demografik mühendislik) anlamına geldiğinden büyük tepki çekmişti. Trump’ın kendi ekibi dahi bu önerinin bazı kısımlarından geri adım atmaya çalıştı; örneğin Dışişleri Bakanı Marco Rubio gibi isimler, “Riviera planı”nın abartılı bulunması üzerine söylemi yumuşatmaya çalıştı (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Fakat Trump, bu fikirden tamamen vazgeçmedi ve videonun da gösterdiği üzere, kafasındaki planı bir şekilde gündemde tutmaya devam etti.

Videonun politik yansımalarını birkaç boyutta ele alabiliriz:

  • ABD İç Siyasetinde Yankıları: Trump’ın bu videoyu paylaşması, kendi tabanına ve Amerikan kamuoyuna yönelik bir mesaj olarak okunabilir. 2024 seçimlerinde tekrar başkan seçilmiş olan Trump (haberde kendisinden “Başkan Trump” diye bahsediliyor) bu video ile “bakın, benim yaratıcı bir çözümüm var” imajı çizmeye çalışmış olabilir. Ancak geri tepme ihtimali yüksek bir hamleydi; nitekim yukarıda değindiğimiz üzere kendi seçmenlerinden bile eleştiri aldı. Bu durum, Trump’ın popülist üslubunun bile sınırları olduğunu ve Amerikan halkının önemli bir kesiminin, ABD’nin başka bir bölgeyi “fiilen kolonileştirmesi” fikrini tasvip etmediğini gösterdi. Sosyal medyada “Önce Amerika” diyen Trumpçıların bile bu işe kızması, videonun iç siyasette hedeflediği etkiyi tersine çevirmiş görünüyor (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi) (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi).
  • İsrail-Filistin Politikası Açısından: Videonun vizyonu, Filistin-İsrail meselesinde iki devletli çözüm veya en azından Filistin özerk yönetimi fikrini tamamen dışlayan, tek taraflı bir “çözüm” öneriyor. Filistinlilerin yurdundan sürülüp Gazze’nin “boş” bir arazi haline getirilmesi ve dış güçlerce kalkındırılması düşüncesi, bölgede yıllardır süren mücadelenin ruhuna aykırı. Bu açıdan video, politik olarak Filistin narratifini silmeye yönelik bir propaganda olarak değerlendirilebilir. Filistinlilerin yok sayılması ve Gazze’nin adeta terra nullius (boş arazi) kabul edilmesi, Arap dünyasının ve uluslararası toplumun kabul edebileceği bir şey değil. Bu video ve Trump’ın söylemi, İsrail içinde de ikileme yol açabilir; çünkü bir yandan Gazze’de Hamas’ın kontrolü son bulsun isteyen kesimler var, diğer yandan 2 milyondan fazla Filistinlinin akıbeti meselesi var. Videonun önerdiği ekstrem çözüm, daha makul siyasal çözüm arayışlarını zorlaştırma potansiyeli taşıyor. Örneğin Filistin Yönetimi’nin Gazze’ye dönme talebi, ya da uluslararası gözetimde Gazze’nin yeniden imarı gibi planlar varken, Trump’ın çıkışları bu tartışmaları gölgeliyor. Sonuçta videonun politik etkisi, aşırı ve yasa dışı bir seçeneği dolaşıma sokarak tartışmanın çerçevesini zorlamak şeklinde özetlenebilir.
  • Uluslararası Hukuk ve Normlar: Videoda sunulan senaryonun gerçekleşmesi, zorla göç (forceful transfer) içerdiği için Cenevre Sözleşmeleri’ne aykırı olacaktır. Nitekim uzmanlar Trump’ın planının uygulamada etnik temizlik anlamına geleceğini, bunun da bir savaş suçu teşkil edebileceğini vurguladılar (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Bu nedenle video, bir bakıma savaş suçu olabilecek bir eylemin alenen fantezi düzeyinde reklamının yapılması gibi algılandı. Bu durum uluslararası insan hakları çevrelerinde endişe yarattı. Ayrıca, videoda gerçek kişilerin (Netanyahu, Musk) rızası olmadan kurgusal şekilde kullanılması, derin sahte teknolojilerinin etiği konusunda da soruları gündeme getirdi. Elon Musk gibi bir figürün, haberi olmadan bir propaganda animasyonunda kullanılması, gelecekte deepfake içeriklerin yol açabileceği hukuki sorunlara örnek teşkil ediyor. Bu kişiler videoya herhangi bir tepki vermemiş olsalar da, bu tür içerikler ünlü simaların imaj haklarını da ihlal ediyor olabilir.

Videonun sosyal yansımaları da en az politik boyutu kadar önemli:

  • Öncelikle, Gazze’de yaşanan gerçek insani trajedinin böyle bir video ile adeta tiye alınması, savaşın tarafsız gözlemcileri ve insani hassasiyet taşıyan insanlar tarafından tepkiyle karşılandı. On binlerce sivilin hayatını kaybettiği, milyonların evsiz kaldığı bir kriz ortamının “palmiye ağaçları, kumarhaneler ve altın heykeller” ile makyajlanması, pek çok kişi tarafından empati yoksunluğu olarak değerlendirildi. Bu durum, özellikle çatışma bölgelerindeki acıların dijital propaganda ile örtbas edilmeye çalışılmasının tehlikelerini gösteriyor. İnsanlar, sosyal medyada “Gerçek Gazze” fotoğrafları paylaşarak videodaki hayal dünyası ile zemindeki yıkım arasındaki uçurumu vurguladılar. Bu da videonun, farkındalık yaratma konusunda ters etki yaparak insanların gerçeklere daha çok sarılmasına yol açtığını gösteriyor.
  • Video, aynı zamanda yapay zekâ destekli dezenformasyon ve propaganda çağının bir habercisi olarak yorumlandı. Her ne kadar bu örnekteki video aşırı absürt unsurlar içerdiği için kimseyi “kandırması” beklenmese de, bir liderin politik mesajını iletmek için yapay görüntüler kullanması önemlidir. Uzmanlar, ileride daha sofistike AI videolarının kamuoyunu manipüle etmek için kullanılabileceği konusunda uyarıyor. Bu olay, dijital medya okuryazarlığı ve yapay zekâ farkındalığının ne kadar mühim hale geldiğini hatırlattı. İnsanlar gördükleri videoların her zaman gerçek olmadığını, politik figürlerin fantezilerini bile gerçeğe benzer görsellerle servis edebildiğini bizzat tecrübe etmiş oldu.
  • Son olarak, videonun sosyal yansımalarından biri de Trump’ın kişilik kültünün geldiği boyuta dair tartışmalardır. Videodaki altın heykeller, şarkılar, kendini kurtarıcı gösterme gibi unsurlar, Trump’ın destekçileri arasında bir tür “kurtarıcı mesih” olarak yüceltildiği iddialarını güçlendirdi. Pek çok yorumcu, bu videoyu izlerken 20. yüzyılın diktatörlerinin kendilerini yücelten propagandalarını hatırladıklarını söyledi (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video). Toplum bilimcilere göre bu tür görsel propagandalar, lider etrafında tehlikeli bir kişilik kültü oluşturabilir ve demokratik değerleri aşındırır. Trump’ın videoda kendini heykeller, marşlar eşliğinde sunması, Amerikan toplumunda liderlik olgusunun nasıl algılandığına dair de bir tartışma başlattı.

Özetle, video hem Ortadoğu jeopolitiğine dair ciddi soru ve endişeleri yeniden alevlendirdi, hem de dijital propaganda yöntemlerinin toplum üzerindeki etkisini gösteren çarpıcı bir örnek oldu.

Propaganda Amacı ve Uzman Görüşleri

Birçok gözlemci ve uzman, bu videoyu bariz bir propaganda aracı olarak nitelendirmektedir. İçeriğin gerçek dışı olması, tek taraflı parlak bir tablo çizmesi ve özellikle Trump’ın kendi planını pazarlayan ögelerle dolu olması, videonun amacının kamuoyunu belirli bir fikre ısındırmak olduğunu göstermektedir. Sky News’ten uluslararası haber yorumcusu John Sparks, videonun “lüks bir broşür gibi Trump’ın haftalar önce açıkladığı öneriyi satmaya çalıştığını” belirtmiştir (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Sparks’e göre klip, Trump’ın Gazze’yi “Akdeniz’in Rivierası”na çevirme fikrini parlak görsellerle cazip göstermeyi amaçlıyor. Trump, daha önce Gazze’yi tamamen yıkıp üzerine turistik bir cennet kurma planını duyurmuş ve “Görüştüğüm herkes ABD’nin o toprak parçasına sahip olmasını, orayı geliştirip binlerce iş yaratmasını fikrine bayılıyor” diyerek projeyi övmüştü (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Bu video da tam olarak Trump’ın “herkesin bayıldığı” o fikri görselleştirip kitlelere sunuyor. Dolayısıyla, planın reklam filmi niteliğinde bir propaganda olduğu açıktır.

Uzman görüşleri, videonun propaganda niteliğini vurgularken kullanılan üsluba da dikkat çekiyor. Daily Kos’taki analiz, videoyu “totaliter rejimlerin fanatik propagandasına” benzeterek, Mao veya Hitler gibi diktatörlerin kullandığı abartılı retoriğin bir yansıması olduğunu belirtti (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video). Yazara göre, “ulu lideri kahraman kurtarıcı olarak betimleyen” bu tür içerikler, kült benzeri bir propaganda stilidir (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video). Gerçekten de videodaki Trump figürü, altın bir idole dönüştürülmüş, etrafında kitleler dans edip şarkılar söylemektedir – bu sahneler Kuzey Kore gibi ülkelerin liderlerini yücelten gösterimleri andırmaktadır. Bu nedenle uzmanlar, videonun dilini “fetişleştirici propaganda” olarak tanımlıyorlar.

Bir diğer uzman görüşü, videonun amacına dair: Sky News’ten Sparks, bu 35 saniyelik gösterinin aslen “Trump’ı memnun etmeye yönelik” olduğunu, başkalarını ikna etmekten ziyade Trump’ın kendi vizyonunu tatmin ettiğini ifade ediyor (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Gerçekten de videonun hayali senaryosu, Ortadoğu’da yüzyıldır çözülmemiş bir sorunu Trump’ın sanal dünyada “hallettiğini” gösterip, sanki Trump’ın egosunu okşayan bir finale bağlanıyor. Bu bakış açısına göre video, propaganda olsa bile etkili bir propaganda olmaktan ziyade bir ego tatmini aracı. Nitekim Sparks, “Bu video, avukatların, insan hakları savunucularının ya da o ‘yıkım alanı’nda yaşayan Filistinlilerin fikrini değiştirmeyecek” diye yazdı (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News). Yani hedef kitlesi geniş toplum değil, belki de Trump’ın kendisiydi. Bu çarpıcı yorum, videonun propaganda olarak bile başarısız olabileceğine işaret ediyor.

Öte yandan, videonun İsrail yanlısı propaganda boyutu da analizlerde işleniyor. Bazı yorumcular, Trump’ın bu videosunu İsrail’in Gazze’deki savaşını meşrulaştırma amacıyla da ilişkilendiriyor. Antiwar.com’daki bir değerlendirmede, Trump’ın bu paylaşımı tam da Gazze’deki kırılgan ateşkes sürecinde yaptığı ve “İsrail’in soykırımsı savaşını yeniden başlatmaya hazır olduğunu” ima ettiği belirtiliyor (Trump Shares AI Video of ‘Trump Gaza,’ Drawing Backlash – News From Antiwar.com). Gerçekten de videoda geçen “artık tüneller yok” ifadesi, Hamas’ın yeraltı tünellerinin yok edildiği bir geleceğe gönderme yapıyor; bu da İsrail ordusunun Gazze’deki harekâtını başarıyla tamamladığını varsayan bir senaryo. Bu açıdan bakıldığında video, İsrail’in askeri hedeflerinin tamamlanıp zafer kazandığı ve Gazze’nin Hamas’tan arındırıldığı bir tablo sunarak İsrail lehine bir algı oluşturuyor. İsrail hükümeti doğrudan bu videoyu üretmemiş olsa da, içerik olarak İsrail’in çıkarlarına uygun bir propaganda malzemesi halini almış durumda. Bu nedenle pek çok gözlemci videoyu “İsrail yanlısı propaganda” kategorisinde değerlendiriyor – ki soru metninde de bu ifade kullanılmış.

Uzmanlar ayrıca, bu olay üzerinden yapay zekâ destekli propagandanın geleceğine dair uyarılarda bulunuyorlar. News Literacy Project gibi kuruluşlar, siyasi liderlerin veya grupların AI ile sahte videolar üretip yaymasının dezenformasyon riskini artırdığını belirtiyor. Gerçi Trump’ın Gazze videosu, gerçek dışı ögeler taşıdığı için inandırıcı olmaktan uzak; fakat ileride daha gerçekçi kurgular farklı amaçlarla kullanılabilir. Bu nedenle, “yapay zekâ çağında propaganda”, güvenlik ve etik tartışmaların merkezine yerleşiyor. Bu videonun yarattığı gürültü, belki de benzer yöntemlerle yapılacak diğer propaganda girişimlerine karşı toplumu bir nebze bağışıklık kazandırmış olabilir. Zira gelen tepkiler gösterdi ki, kamuoyu bu içeriği ciddiye alınması gereken bir politika önerisi olarak değil, absürt bir propaganda denemesi olarak gördü ve yoğun eleştiriyle karşıladı.

Sonuç

Gazze Şeridi’ni bir eğlence merkezine dönüştüren yapay zekâ videosu, içeriğinden yayıldığı mecralara, toplumsal tepkilerden politik yansımalarına kadar çok katmanlı bir olaydır. Bu vaka, günümüz dünyasında propaganda tekniklerinin teknolojiyle nasıl iç içe geçebileceğini gösterdi. Bir yanda savaşın harap ettiği bir toprak parçası, diğer yanda birkaç tıkla yaratılan pembe bir düş var. Gerçek ve kurgu böylesine çarpışınca, ortaya ister istemez büyük bir etik tartışma çıkıyor.

Bu kapsamlı analizde gördük ki: video yapay zekâ marifetiyle üretilmiş bir propaganda filmciği olarak değerlendirilebilir. İçerdiği mesaj, Trump’ın siyasi gündemini ve belli bir ideolojiyi parlatmaya yöneliktir. Yayımlandığı platform Trump’ın kendi kitlesi olsa da, geri tepmiş ve geniş kesimlerce olumsuz karşılanmıştır. Kamuoyu ve uluslararası toplum, videoyu ahlaki ve siyasi açıdan sorunlu bularak eleştirmiş; hatta bazıları bunu etnik temizlik propagandası olarak tanımlamıştır (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Politik ve sosyal etkileri ise, hem ABD’nin iç siyasetinde hem de İsrail-Filistin denkleminde hissedilmiştir.

Son tahlilde, Trump’ın Gazze videosu olayı, dijital çağda gerçeklikle bağını koparmış propagandanın bir örneği olarak tarihe geçti. Uzmanların da belirttiği üzere, totaliter propagandaya öykünen bu yapım, lider kültünü beslemeye çalışsa da demokrasi ve insan hakları savunucularının tepkisiyle karşılaştı (Trump Gaza: A Grotesque AI-Generated Video) (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Bu olay, gelecekte benzer tekniklerle yapılabilecek propaganda hamlelerine karşı bir uyarı niteliği taşıyor. Gazze videosu bize, bir yandan teknolojinin geldiği noktayı ve kullanım biçimini, diğer yandan da toplumların algı reflekslerini gösterdi. Gerçek bir barış ve yeniden inşa vizyonu, yapay zekâ fantezilerine değil, bölge halkının iradesine ve uluslararası hukuka dayanmak zorundadır – bu mesaj, videoya verilen evrensel tepkinin de özeti sayılabilir.

Kaynakça: Bu rapordaki tespitler çeşitli ulusal ve uluslararası haber kaynaklarına dayanmaktadır. Öne çıkan kaynaklar arasında Sky News, Times of Israel, Axios, Newsweek gibi medya organlarının 26 Şubat 2025 tarihli haberleri ile Anadolu Ajansı, Bianet gibi Türkçe haber sitelerinin ilgili içerikleri bulunmaktadır. İncelemede kullanılan belirli alıntılar köşeli parantez içinde referans numarası ve satır aralığı ile belirtilmiştir. Örneğin, Trump’ın videodaki planına dair sözleri Sky News analizinden alınmıştır (Trump shares AI video of Gaza vision featuring golden statues, bearded belly dancers and Netanyahu on a sunbed | US News | Sky News), sosyal medya tepkileri Anadolu Ajansı’nın derlediği yorumlardan örneklenmiştir (ABD Başkanı Trump, yapay zekayla hazırlanmış videoda kendisini ve Netanyahu’yu Gazze’de tatil yaparken gösterdi), Hamas’ın eleştirisi Newsweek üzerinden yansıtılmıştır (Trump promotes Gaza ethnic cleansing in bizarre AI video – Mondoweiss). Tüm kaynaklar, videonun propaganda amaçlı olduğu ve geniş kesimlerce tepki gördüğü hususunda birleşmektedir. Bu yönüyle söz konusu yapay zekâ videosu, medya ve siyaset tarihinde dikkat çeken bir örnek olarak yerini almıştır.

İlgili HaberlerYazarın Diğer İçerikleri