Amerika’nın başının belası, Wikileaks, kurucusu Julian Assange; ABD yetkilileriyle, hakkındaki bir suçlamayı kabul ederek serbest kaldı. Yaptığı bir anlaşma sonrası İngiltere’den ayrıldı. O artık özgür.
52 yaşındaki Assange, gizli ABD ulusal savunma belgelerini elde etmek için komplo kurmak ve ifşa etmekle suçlanıyordu.
ABD yıllardır Irak ve Afganistan savaşlarıyla ilgili bilgilerin ifşa edildiği Wikileaks dosyalarının, bazı hayatları tehlikeye attığını savunuyordu.
Julian Assange’ın kurduğu WikiLeaks aracılığıyla sızdırılan belgeler, dünya genelinde önemli etkiler yarattı. Bu belgeler arasında en dikkat çekenler şunlar:
Irak ve Afganistan Savaş Günlükleri:
- Afganistan Savaş Günlükleri (2010): Bu belgeler, 2004-2010 yılları arasında Afganistan’daki ABD ve müttefik kuvvetlerin askeri faaliyetlerini ayrıntılarıyla anlatan yaklaşık 75.000 gizli belgeden oluşuyordu. Belgeler, Taliban’ın artan gücü, sivil ölümler ve Pakistan’ın istihbarat teşkilatının Taliban ile olan bağlantıları gibi önemli bilgileri içeriyordu.
- Irak Savaş Günlükleri (2010): Bu belgeler, 2004-2009 yılları arasında Irak’taki ABD askeri faaliyetlerine dair yaklaşık 400.000 rapordan oluşuyordu. Belgeler, sivil ölümler, işkence ve kötü muamele vakaları, ABD’nin sivil kayıpları gizlemesi gibi konuları ortaya koydu.
ABD Diplomatik Yazışmaları (Cablegate, 2010):
- Bu sızıntı, dünya genelindeki ABD büyükelçiliklerinden Washington’a gönderilen yaklaşık 250.000 diplomatik yazışmayı içeriyordu. Bu belgeler, ABD’nin diğer ülkelerle olan ilişkileri, dünya liderleri hakkındaki gizli değerlendirmeler ve uluslararası politikalar hakkında içgörü sağladı. Belgeler, bazı ülkelerde siyasi krizlere ve diplomatik gerginliklere yol açtı.
Guantanamo Dosyaları (2011):
- Bu belgeler, Guantanamo Bay’deki tutukluların değerlendirme raporlarını içeriyordu. Belgeler, tutukluların çoğunun düşük tehdit seviyesinde olduğu ve birçoğunun yanlış bilgilere dayanarak gözaltında tutulduğu bilgilerini ortaya koydu.
Diğer Önemli Sızıntılar:
- Collateral Murder (2010): Bu video, 2007 yılında Bağdat’ta bir ABD helikopterinden sivillere ve gazetecilere ateş açıldığı görüntüleri içeriyordu. Video, savaşın acımasız gerçeklerini ve sivil kayıpları gözler önüne serdi.
- Spy Files (2011-2014): Bu belgeler, dünya çapında hükümetler ve özel şirketler tarafından kullanılan izleme ve gözetleme teknolojilerini ifşa etti.
Dünyayı Nasıl Değiştirdi?
- Hükümet Şeffaflığı ve Hesap Verebilirlik:
- WikiLeaks’in sızdırdığı belgeler, hükümetlerin ve askeri güçlerin gizli faaliyetlerini kamuoyuna açık hale getirerek, vatandaşların daha fazla bilgi sahibi olmasını sağladı ve hükümetlerin hesap verebilirliğini artırdı.
- Gazetecilik ve Bilgi Edinme Hakkı:
- WikiLeaks, sızdırma gazeteciliği kavramını yeniden tanımladı ve gazetecilikte yeni bir dönem başlattı. Bu, geleneksel medya kuruluşlarının bilgi edinme ve yayımlama yöntemlerini etkiledi.
- Diplomatik ve Politik Etkiler:
- ABD diplomatik yazışmalarının sızdırılması, dünya genelinde diplomatik krizlere ve siyasi değişimlere yol açtı. Bu sızıntılar, bazı hükümetlerin devrilmesine veya reform yapmasına neden oldu.
- Güvenlik ve Gizlilik Tartışmaları:
- WikiLeaks’in faaliyetleri, ulusal güvenlik, bilgi gizliliği ve ifade özgürlüğü konularında küresel çapta önemli tartışmalara yol açtı. Hükümetler, bilgi güvenliği politikalarını gözden geçirdi ve gizli belgelerin korunması için yeni önlemler aldı.
Şimdi ne olacak?
Assange ve WikiLeaks’in faaliyetleri, dünyayı bilgiye erişim, hükümet şeffaflığı ve gazetecilik alanlarında derinden etkiledi ve bu konular üzerine devam eden tartışmalara zemin hazırladı.
Assange, son beş yılını bir İngiliz hapishanesinde geçirdi. ABD’ye iade edilmemek için mücadele ediyordu.
BBC’nin ABD’deki yayın ortağı CBS’e göre Assange, İngiltere’de hapishanede kaldığı sürenin karşılığında kabul ettiği suçtan ABD’de hapse girmeyecek.
Adalet Bakanlığı mektubuna göre, Assange kendi ülkesi olan Avustralya’ya dönecek.
Wikileaks X’te yaptığı paylaşımda, Assange’ın yüksek güvenlikli hapishanedeki küçük bir hücrede 1901 gün kaldıktan sonra 24 Haziran sabahı Belmarsh hapishanesinden ayrıldığını yazdı.
Paylaşımda, Assange’ın Stanstead havaalanından uçağa binerek İngiltere’den ayrıldığı, Avustralya’ya geri döndüğü ifade edildi.
Julian Assange’ın eşi Stella Assange da sosyal medya üzerinden, “yıllardır bunun gerçekleşmesi için seferber olan” destekçilerine teşekkür etti.
Assange’ın tek bir suçlamayı kabul edeceği anlaşmanın 26 Haziran Çarşamba günü Kuzey Mariana Adaları’ndaki bir mahkemede sonuçlanması bekleniyor.

18 suçlamadan yargılanması isteniyordu
Julian Assange, çeşitli ülkelerde farklı suçlamalarla karşı karşıya kalmıştır. Bu suçlamalar arasında en dikkat çekenler şunlardır:
- Cinsel Suç İddiaları (İsveç): 2010 yılında İsveç, Assange’a karşı iki kadın tarafından yapılan cinsel saldırı ve tecavüz suçlamaları nedeniyle soruşturma başlattı. Bu iddialar, Assange’ın İsveç’e iadesi talebiyle İngiltere’de yargılanmasına yol açtı. Assange, İsveç’te yargılanmaktan kaçınmak için 2012 yılında Londra’daki Ekvador Büyükelçiliği’ne sığındı. İsveç, 2019 yılında bu davayı düşürdü, ancak bu süreç Assange’ın yıllarca büyükelçilikte kalmasına neden oldu.
- Casusluk ve Bilgisayar Hacking Suçlamaları (Amerika Birleşik Devletleri): Assange, ABD’de casusluk yasalarını ihlal etmek ve bilgisayar korsanlığı yapmakla suçlanıyor. Özellikle, ABD ordusunun istihbarat analisti Chelsea Manning’den aldığı ve WikiLeaks aracılığıyla yayımladığı gizli belgelerle bağlantılı olarak 17 casusluk suçu ve bir bilgisayar korsanlığı suçlamasıyla karşı karşıya. Bu belgeler, Irak ve Afganistan savaşları, ABD diplomatik yazışmaları ve Guantanamo Bay tutuklu dosyalarını içeriyordu. ABD, Assange’ın bu belgeleri yayımlayarak ulusal güvenliği tehlikeye attığını iddia ediyor.
- Kefaletle Serbest Kalma Koşullarını İhlal Etme (İngiltere): Assange, İsveç’e iade edilmemek için Ekvador Büyükelçiliği’ne sığındığında, İngiltere’de kefaletle serbest bırakılma koşullarını ihlal etmiş oldu. 2019 yılında Ekvador, Assange’ın sığınma hakkını iptal ettiğinde, İngiliz polisi onu büyükelçilikten çıkararak tutukladı ve bu ihlal nedeniyle cezaevine gönderdi.
ABD’li savcılar Wikileaks’in kurucusunu, Afganistan ve Irak’taki savaşlarla ilgili gizli ABD askeri kayıtlarının ve diplomatik mesajların yayımlanması nedeniyle, çoğu Casusluk Yasası kapsamındaki 18 ayrı suçtan yargılamak istiyorlardı.
Assange’ın 2006 yılında kurduğu Wikileaks, ABD hükümetinin daha sonra “ABD tarihindeki en büyük gizli bilgi ifşalarından biri” olarak tanımlayacağı, 10 milyondan fazla belge yayımladığını iddia ediyor.
Assange’ın en tanınmış işbirlikçilerinden biri olan ABD ordusu istihbarat analisti Chelsea Manning, dönemin başkanı Barack Obama’nın 2017’de cezasını hafifletmesinden önce 35 yıl hapis cezasına çarptırılmıştı.
Assange ayrıca İsveç’te ayrı tecavüz ve cinsel saldırı suçlamalarıyla karşı karşıya kaldı ancak bu suçlamaları reddetti. İsveç’e giderse ABD’ye iade edileceğini iddia ederek bunun yerine Ekvador Büyükelçiliği’nden siyasi sığınma talep etti. Ekvador’un Londra Büyükelçiliği’nde yedi yıl geçirdi.
İsveçli yetkililer 2019’da, ilk şikayetten itibaren çok fazla zaman geçtiğini söylediler ve davayı düşürdüler. Ancak İngiltere’de gözaltına alındı. İsveç’e iade edilmek üzere mahkemeye teslim olmadığı için yargılandı.
Uzun süredir devam eden hukuki mücadeleler boyunca Assange nadiren kamuoyunun önünde görüldü. 2021’de hapishanede geçirdiği felç de dahil olmak üzere yıllardır sağlık sorunları yaşadığı bildiriliyor.
Wikileaks Türkiye’de 2016 yılından bu yana yasaklı
Dünyada birçok şeyin ortaya çıkmasını sağlayan internet sitesi Wikileaks, Türkiye’de 2016 yılından bu yana yasaklı. Şu anda Wikileaks’e girilmeye çalışıldığında Gölbaşı Ankara Sulh Ceza Mahkemesi tarafından engellendiği ibaresi karşımıza çıkıyor.
Wikileaks Türkiye dışında şu ülkelerde engelli:
1. Amerika Birleşik Devletleri:
- ABD hükümeti, WikiLeaks’in sızdırdığı belgeleri ulusal güvenlik açısından tehdit olarak gördü ve WikiLeaks’in finansman kaynaklarını sınırlamaya çalıştı. Ödeme işlemcileri ve kredi kartı şirketleri, WikiLeaks’e yapılan bağışları durdurdu.
- Ayrıca, ABD hükümeti federal çalışanlarının ve askeri personelin WikiLeaks belgelerine erişmesini yasakladı.
2. Avustralya:
- Assange’ın doğduğu ülke olan Avustralya, WikiLeaks’in yayımladığı belgeleri yasadışı olarak nitelendirdi ve bazı erişim engellemeleri getirdi.
- Avustralya hükümeti, vatandaşlarını bu belgeleri indirmemeleri ve paylaşmamaları konusunda uyardı.
3. Çin:
- Çin hükümeti, WikiLeaks’e erişimi büyük ölçüde engelledi ve Çin’deki internet kullanıcılarının WikiLeaks belgelerine ulaşmasını zorlaştırdı. Bu, Çin hükümetinin sansür politikalarının bir parçası olarak değerlendirildi.
4. Fransa:
- Fransa hükümeti, WikiLeaks’in sunucularının Fransa’da barındırılmasını yasakladı ve hizmet sağlayıcılarına WikiLeaks ile ilişkili içerikleri barındırmamalarını talep etti.
5. Tunus:
- Tunus’ta, WikiLeaks’in yayımladığı belgeler, Arap Baharı’nın kıvılcımlarından biri olarak görüldü. Tunus hükümeti, başlangıçta WikiLeaks’e erişimi engelledi, ancak bu durum, halk arasında büyük bir tepkiyle karşılandı ve sonunda hükümet devrildi.
6. Tayland:
- Tayland hükümeti, monarşiyi eleştiren belgeler yayımlandığında, WikiLeaks’e erişimi engelledi. Tayland, internet sansürü konusunda katı politikalara sahip bir ülkedir ve bu nedenle WikiLeaks de bu sansürden nasibini aldı.
7. Suudi Arabistan:
- Suudi Arabistan hükümeti, WikiLeaks’in kraliyet ailesi ve hükümetle ilgili hassas belgeleri yayımlamasının ardından siteye erişimi engelledi.