SB 1047, “Güvenli ve Güvenilir İleri Yapay Zeka Modelleri İnovasyonu Yasası,” Kaliforniya eyaletinde önerilen bir yasa. Büyük ölçekli ve ileri düzey yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi sırasında güvenlik standartlarının sağlanmasını amaçlıyor. Özellikle yüksek işlem gücüne sahip ve güçlü yapay zeka modellerini hedef alıyor. Bu modellerin toplum için risk teşkil etmemesi için güvenlik testlerinin yapılmasını zorunlu kılıyor.
SB 1047’nin bazı önemli maddeleri şunlar:
- Güvenlik değerlendirmesi: Güçlü yapay zeka modelleri geliştirilmeden önce güvenlik değerlendirmesi yapılması zorunludur.
- Üçüncü taraf testleri: Yapay zeka modellerinin güvenliği, bağımsız üçüncü taraflarca test edilmelidir.
- Acil durdurma yeteneği: Güvenlik değerlendirmesini geçemeyen modellerin durdurulması sağlanmalıdır.
- Yıllık uyum sertifikası: Geliştiriciler, yasaya uygunluğu her yıl belgelendirmelidir.
- Muhbir korumaları: Çalışanlar, güvenlik sorunlarını bildirdiklerinde yasal koruma altına alınırlar.
Bu yasa, büyük teknoloji şirketlerini düzenlemeyi amaçlarken, küçük girişimleri daha serbest bırakıyor. Böylece yapay zeka inovasyonunu teşvik ederken kamu güvenliğini koruma altına almayı hedefliyor.
Güvenlik Değerlendirmesi Nedir?
SB 1047 kapsamında yapılacak güvenlik değerlendirmesi, ileri düzey yapay zeka modellerinin geliştirilmesi aşamasında, bu modellerin toplum için olası tehlikelerini belirlemeyi ve bu tehlikelere karşı önlemler almayı amaçlıyor. Değerlendirme süreci şu şekilde işleyecek:
- Geliştirici Analizi: Yapay zeka modeli geliştiricileri, modelin eğitimi başlamadan önce modelin güvenli olup olmadığını değerlendirmek zorunda. Bu, modelin büyük zararlar verebilecek tehlikeleri taşıyıp taşımadığını belirliyor. Modelin kimyasal veya biyolojik silah üretme yeteneğine sahip olup olmadığının incelenmesi gibi…
- Üçüncü Taraf Testi: Yasa, üçüncü tarafların yapay zeka sistemlerini test etmesini zorunlu kılıyor. Bu testler, modelin güvenlik açısından sorun oluşturup oluşturmadığını bağımsız bir şekilde denetliyor.
- Kapatma Yeteneği: Eğer model güvenlik testlerini geçemezse, geliştiriciler bu yapay zeka modelini devre dışı bırakabilmeli veya işlevlerini sınırlamalı. Bu, tehlikeli sonuçlar doğurabilecek bir modelin kontrol altına alınmasını sağlar.
- Güvenlik Olayı Raporlama: Eğer model kullanımı sırasında bir güvenlik ihlali veya tehlikeli bir olay yaşanırsa, geliştiriciler bu olayı 72 saat içinde yetkililere bildirmek zorunda.
Bu güvenlik değerlendirmesi, ileri düzey yapay zeka modellerinin sorumlulukla geliştirilmesini ve toplum üzerindeki olumsuz etkilerini önlemeyi amaçlamaktadır.
Üçüncü tarafta kim olacak?
SB 1047 kapsamında, yapay zeka modellerinin güvenlik değerlendirmesini yapacak üçüncü taraflar, bağımsız uzmanlar, akademik kuruluşlar, özel danışmanlık firmaları veya teknoloji güvenliği alanında yetkin kurumlar olabilir. Yasa, bu değerlendirmenin objektif ve tarafsız yapılmasını amaçladığı için, geliştirici firmalar dışındaki bağımsız kuruluşların güvenlik testlerini yürütmesi öngörülüyor.
Üçüncü tarafların bu süreçteki temel sorumlulukları şunlar olacak:
- Güvenlik Protokollerini Test Etme: Geliştiricilerin sunduğu yapay zeka modelleri üzerinde güvenlik açıklarını tespit etme ve bu açıkların nasıl bir tehdit oluşturabileceğini değerlendirme.
- Raporlama: Tespit edilen güvenlik sorunlarını geliştirici firmalarla ve yetkili mercilerle paylaşarak raporlama yapma.
- Modelin Sonuçlarını Test Etme: Modelin çıktılarını, özellikle güvenlik açısından tehlikeli olabilecek sonuçları test etme ve analiz etme.
Bu üçüncü tarafların kimler olacağına dair belirli bir tanım yasada net olarak belirtilmemiş olabilir, ancak genellikle bu tür denetlemeler için sertifikalı güvenlik firmaları veya bağımsız araştırma kuruluşları görevlendirilebilir…
Acil durdurmayı kim nasıl yapacak?
SB 1047’de tanımlanan “acil durdurma yeteneği,” yapay zeka (YZ) modellerinin, güvenlik değerlendirmelerini geçemediklerinde ya da tehlikeli bir durum oluşturduklarında, işlevlerinin hızlıca durdurulmasını sağlayan bir mekanizma. Bu, özellikle büyük ölçekli ve ileri düzey YZ sistemleri için gereklidir, çünkü bu tür sistemler toplum ve altyapı için ciddi tehditler oluşturabilir.
Nasıl Uygulanacak?
- Yapay Zeka Geliştiricileri: Acil durdurma yeteneğinin ilk sorumluluğu, YZ modellerini geliştiren şirketlere aittir. Bu şirketler, sistemlerinin tehlikeli sonuçlar üretmeye başlaması durumunda, bu sonuçları durdurabilecek bir mekanizma kurmak zorundadır. Durdurma yeteneği, sistemin tüm işlevlerini kapatma ya da yalnızca belirli tehlikeli işlevleri devre dışı bırakma şeklinde olabilir.
- Güvenlik Değerlendirme Süreci: Eğer YZ modeli güvenlik değerlendirmesini geçemezse, bu mekanizma devreye girmelidir. Geliştiriciler, modelin güvenli olduğunu kanıtlayana kadar YZ modelini kapatmak zorundadır. Bu durdurma yeteneği, güvenlik açıklarının incelenip düzeltilebilmesi için sistemi etkisiz hale getirmeye yönelik bir önlemdir.
Kimler Tarafından Uygulanabilir?
- Geliştirici Firmalar: YZ modelini geliştiren şirketler, bu durdurma mekanizmasını kendi iç süreçlerinde uygulamakla sorumludur. Bu, modelin tehlikeli bir şekilde kullanılması durumunda hemen müdahale edilmesi anlamına gelir.
- Düzenleyici Kurumlar: Kaliforniya eyaletindeki Frontier Model Division gibi düzenleyici kurumlar, bir güvenlik ihlali tespit edildiğinde ya da raporlandığında, bu mekanizmanın devreye girmesini talep edebilir ve uygulamanın denetlenmesinden sorumlu olabilirler
Yıllık uyum sertifikası nedir?
SB 1047 kapsamında getirilen yıllık uyum sertifikası, ileri düzey yapay zeka modelleri geliştiren şirketlerin, her yıl yasa gereksinimlerine uygun hareket ettiklerini beyan etmek amacıyla sunmak zorunda oldukları bir belgedir. Bu sertifika, şirketin yapay zeka güvenlik standartlarına uyduğunu ve herhangi bir güvenlik açığı ya da risk teşkil eden durumun olmadığını onaylamayı amaçlar.
Nasıl Uygulanır?
- Yönetici Onayı: Şirketin üst düzey bir yöneticisi, yapay zeka sisteminin güvenlik standartlarına uygun olduğunu doğrulayan yıllık sertifikayı imzalayıp sunmak zorundadır. Bu, şirketin hem yasal hem de etik sorumluluk taşıdığını gösteren resmi bir belge olacak.
- Uyum Süreci: Şirketler, yıllık olarak yürüttükleri güvenlik testlerini, sistem performansını ve olası güvenlik olaylarına karşı aldıkları önlemleri bu sertifikada belirtirler. Yani her yıl geliştiriciler, yapay zeka modellerinin mevcut güvenlik standartlarını karşılayıp karşılamadığını değerlendirmek zorundadır.
- Yasal Yaptırımlar: Eğer bir şirket, bu sertifikayı sağlamaz ya da sertifika yanlış bilgiler içerirse, yasal yaptırımlarla karşı karşıya kalabilir. Bu yaptırımlar, para cezaları, kısıtlamalar ya da yapay zeka modelinin kapatılması gibi sonuçlar doğurabilir.
Muhbiri korumak da neyin nesi?
SB 1047 kapsamında muhbir korumaları, yapay zeka geliştirme sürecinde çalışan bireylerin, olası güvenlik açıklarını veya yasa ihlallerini rapor edebilmelerini sağlayan bir güvence sistemidir. Bu korumalar, çalışanların iş yerinde gözlemledikleri güvenlik ihlalleri ya da yasanın gerektirdiği kurallara uyulmaması durumunda bildirim yaparken işlerinden olma, misilleme veya diğer olumsuz sonuçlarla karşılaşmalarını engeller. Yani, çalışanlar güvenlik ihlallerini rahatça bildirebilir ve bu süreçte yasal koruma altına alınırlar.
Muhbir korumaları, özellikle yapay zeka geliştirme süreçlerinde etik olmayan uygulamaların ve tehlikeli modellerin ortaya çıkmasını önlemeye yönelik bir mekanizma olarak önemli bir rol oynar. Bu sistem, yapay zeka geliştiren kuruluşlar içinde şeffaflığı artırmayı ve güvenli bir çalışma ortamını teşvik etmeyi amaçlar.
Yasaya gelen tepkiler
SB 1047 yasa tasarısı, teknoloji dünyasında ve kamuoyunda hem destek hem de eleştiri almıştır. İşte bu tepkilerin bazıları:
Destekleyenler:
- Yapay Zeka Güvenliği Savunucuları: Yasa, yapay zekanın hızlı gelişiminin tehlikelerini kontrol altına almak için önemli bir adım olarak görülmektedir. Yasanın destekçileri, özellikle güçlü yapay zeka modellerinin yanlış kullanımlarına karşı koruma sağlamasının önemini vurgulamaktadır. İleri düzey yapay zeka modellerinin topluma zarar verebilecek potansiyele sahip olduğu durumlarda, bu tür düzenlemelerin kritik olduğuna inanılmaktadır. Yapay zeka alanındaki önde gelen isimler, SB 1047’nin yapay zeka inovasyonunu teşvik ederken aynı zamanda güvenliği garanti altına alacağını savunmaktadır(Global Law Firm | DLA PiperSenator Scott Wiener).
- Akademik ve Bilimsel Topluluklar: Yasa, yapay zeka alanında çalışan bilim insanları tarafından da desteklenmiştir. Örneğin, “Yapay Zeka’nın Babaları” olarak bilinen Geoffrey Hinton ve Yoshua Bengio gibi isimler, SB 1047’nin yapay zeka teknolojisinin geleceği için büyük öneme sahip olduğunu belirtmiştir. Bu bilim insanları, yapay zekanın insanlık için büyük fırsatlar sunduğunu, ancak bu fırsatların güvenli bir şekilde geliştirilmesi gerektiğini savunmaktadır(Senator Scott Wiener).
Eleştiriler:
- Teknoloji Şirketleri: SB 1047’ye karşı çıkanlar, özellikle büyük teknoloji şirketlerinden bazılarıdır. Bu şirketler, düzenlemelerin inovasyonu yavaşlatabileceğinden ve yapay zeka teknolojilerinin gelişimini engelleyebileceğinden endişe etmektedir. Büyük ölçekli yapay zeka modellerine getirilen güvenlik yükümlülüklerinin, teknoloji şirketleri için aşırı maliyetli ve zaman alıcı olabileceği, bu durumun ise yeni girişimlerin sektöre girmesini zorlaştırabileceği belirtilmektedir(Senator Scott Wienertrackbill.com).
- Küçük Girişimler: Bazı eleştirmenler, bu yasanın büyük teknoloji şirketlerine odaklanmakla birlikte, küçük girişimlerin rekabet etme şansını azaltabileceğini savunmaktadır. Büyük yapay zeka projelerine yönelik düzenlemeler getirildiğinde, küçük şirketlerin bu standartları karşılayabilmek için gerekli kaynaklara erişimde zorlanabilecekleri ifade edilmektedir(Senator Scott Wiener).
Genel Değerlendirme:
SB 1047, genel olarak yapay zeka güvenliği konusunda dikkatli ve dengeli bir yaklaşım olarak görülmektedir. Ancak düzenlemelerin karmaşıklığı ve uygulama maliyetleri konusunda bazı çekinceler bulunmaktadır. Destekçileri, inovasyon ve güvenlik arasındaki dengeyi korumaya çalışırken, eleştirmenler, bu düzenlemelerin inovasyon üzerinde aşırı bir yük oluşturabileceği konusunda uyarılar yapmaktadır.
Yasanın etkileri ne olabilir?
SB 1047 yalnızca Kaliforniya Eyaleti‘ni bağlayan bir yasa tasarısı. Bu yasa, Kaliforniya’da faaliyet gösteren büyük ölçekli yapay zeka geliştiricilerine yönelik güvenlik ve sorumluluk standartlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Yani, yasanın düzenlemeleri yalnızca Kaliforniya eyaleti içinde geçerli.
SB 1047, sadece Kaliforniya’da doğrudan geçerli bir yasa olsa da, Kaliforniya’da faaliyet gösteren yapay zeka şirketleri bu yasal düzenlemelere uymak zorundadır. Ancak başka eyaletlerde faaliyet gösteren şirketler için durum biraz farklıdır. Bu şirketler, eğer Kaliforniya’da da operasyon yürütmüyorsa, SB 1047’nin doğrudan hükümlerine tabi olmazlar. Fakat dikkate alınması gereken birkaç önemli nokta var:
1. Kaliforniya’nın Teknoloji Merkezi Olması:
Kaliforniya, özellikle San Francisco ve Silikon Vadisi’nde, birçok büyük teknoloji şirketinin merkezine ev sahipliği yapmaktadır. Bu nedenle, yapay zeka projeleri üzerinde çalışan büyük şirketlerin çoğu, Kaliforniya’daki yasal düzenlemelere uyum sağlamak zorunda kalacaktır. Kaliforniya’da merkezleri veya operasyonları olan şirketler, bu eyaletteki yasal gerekliliklere uymak için adımlar atmak zorunda olacak.
2. Dolaylı Etkiler:
Kaliforniya gibi büyük bir pazar, yasalarıyla diğer eyaletlerdeki teknoloji ve yapay zeka şirketlerini dolaylı olarak etkileyebilir. Eğer bir şirket Kaliforniya pazarına erişim sağlamak ya da burada projelerini yürütmek istiyorsa, bu yasanın hükümlerine uyum göstermek zorunda kalabilir. Ayrıca, bu tür yasaların ilerleyen süreçlerde diğer eyaletlerde de kabul edilme ihtimali bulunabilir, bu da şirketlerin Kaliforniya dışındaki eyaletlerde de bu düzenlemelere uyum sağlama zorunluluğunu doğurabilir.
3. Federal Düzeyde Etkiler:
Kaliforniya, ABD’de teknoloji düzenlemeleri açısından öncü bir eyalet olarak kabul edilir. Bu yasa, federal hükümetin ileride yapay zeka düzenlemelerine yönelik yasalar çıkarma ihtimalini artırabilir. Eğer yapay zeka güvenliği ile ilgili federal düzeyde benzer yasalar kabul edilirse, diğer eyaletlerdeki şirketler de bu tür düzenlemelere uymak zorunda kalacaktır.
Özetle, başka eyaletlerde faaliyet gösteren şirketler SB 1047’den doğrudan etkilenmeyebilir, ancak Kaliforniya’nın teknoloji üzerindeki etkisi göz önüne alındığında, bu düzenlemelerden kaçınmak uzun vadede zor olabilir.
Yasayı kimler hazırladı?
SB 1047 yasasını hazırlayan isimler arasında Kaliforniya Senatörü Scott Wiener (D-San Francisco) öne çıkmaktadır. Senatör Wiener, bu yasayı ileri düzey yapay zeka modellerinin güvenli bir şekilde geliştirilmesini sağlamak amacıyla sunmuştur. Yasa, yapay zekanın potansiyel risklerini ele alırken, inovasyonun da desteklenmesini hedeflemektedir. SB 1047 ayrıca, Senatör Richard Roth (D-Riverside) ve Senatör Henry Stern (D-Los Angeles) tarafından ortak yazılmıştır.
Yasa, Kaliforniya’nın yapay zeka teknolojisi alanında güvenli ve yenilikçi gelişmelerin merkezi olması yönünde bir adım olarak kabul edilmektedir.
Scott Wiener, Kaliforniya Eyalet Senatosu’nda San Francisco’yu temsil eden bir Demokrat Parti üyesidir. 2016 yılında seçilen Wiener, özellikle konut, ulaşım, çevre politikaları, halk sağlığı ve LGBTQ+ hakları alanlarındaki çalışmalarla tanınır.
Biyografisi
- Doğum Yılı ve Yeri: Scott Wiener, 11 Mayıs 1970’te New Jersey’de doğmuştur.
- Eğitim: Wiener, Duke Üniversitesi‘nden mezun olduktan sonra, Harvard Hukuk Fakültesi‘nde hukuk eğitimi almıştır. Aynı zamanda İsrail’deki Hebrew University of Jerusalem‘de bir yıl öğrenim görmüştür.
- Kariyer Başlangıcı: Hukuk eğitiminin ardından, San Francisco’ya taşınan Wiener, San Francisco Belediye Başkanlığı’nda politika danışmanı olarak görev yaptı ve daha sonra San Francisco Gözetim Kurulu Üyesi oldu. Burada, toplu taşıma ve konut politikaları üzerine yoğun çalışmalarda bulundu.
Politik Kariyer ve Öncelikleri
- Konut Reformu: Scott Wiener, Kaliforniya’daki konut kriziyle mücadele için konut inşasını hızlandırmaya yönelik politikalarıyla bilinir. SB 50 gibi yasalarla, konut yetersizliğini çözmek amacıyla yoğun konut alanları yaratmayı teşvik etti.
- Yapay Zeka ve Teknoloji Düzenlemeleri: SB 1047 gibi ileri düzey yapay zeka sistemlerinin güvenliğini sağlamayı hedefleyen yasalarıyla, teknolojinin düzenlenmesi konusunda da aktif bir rol üstlenmiştir.
- LGBTQ+ Hakları: Wiener, LGBTQ+ haklarını savunmada önemli bir rol oynamaktadır. Kendisi açık bir eşcinsel politikacıdır ve LGBTQ+ topluluğunun haklarını genişletmek için birçok yasa tasarısını desteklemiştir.
- Halk Sağlığı: Aynı zamanda halk sağlığı alanında, özellikle HIV/AIDS ile mücadelede ve cinsel sağlık konusunda farkındalığı artırmaya yönelik çalışmalar yürütmüştür.