BAI’de yayınlanan analiz, finans sektöründe geçen nesil AI yerine “agentic AI” trendinin yükseldiğine dikkat çekiyor. Agentic AI, önceden belirlenmiş girdiye tepki vermek yerine karmaşık senaryoları anlayıp otonom kararlar alabiliyor. Dolayısıyla, dolandırıcılık önleme, müşteri ihtiyaçlarını öngörme ve düzenleyici süreçlerle başetme konularında kuruma proaktif avantaj sağlıyor.
Deloitte öngörülerine göre, bu yıl kurumların %25’i, 2027 itibarıyla ise %50’si bu tür akıllı ajanları kullanımda olacak. Böylece bankalar, müşteri memnuniyetini artırırken operasyonel verimliliği yükseltiyor ve rekabette öne geçiyorlar.
Elbette, “agentic AI” kavramı bankacılık ve finans sektöründe adeta paradigmayı değiştiriyor. Neden mi? Çünkü bu sistemler sadece komut alıp yerine getiren değil, kendi inisiyatifini kullanabilen, hedef odaklı ve duruma göre karar verebilen yapay zekâ sistemleri.
Nedir Bu Agentic AI
“Agentic” kelimesi, İngilizce’de inisiyatif alan, amaca yönelik hareket eden, otonom davranabilen anlamına gelir.
Agentic AI’ler de bu tanıma uygun şekilde:
- Kendi hedeflerini belirleyebilir,
- Veriler arasında ilişki kurarak yeni stratejiler oluşturabilir,
- Ve en önemlisi: Sadece “veri işlemek” değil, “hareket önermek” ve hatta doğrudan “uygulamak” kapasitesine sahiptir.
Bu, klasik kural tabanlı yapay zekâ sistemlerinden ayrıştığı temel noktadır.
Bankacılıkta Neyi Değiştiriyor?
- Dolandırıcılığı Proaktif Önleme
Klasik sistemler “şüpheli işlem” olduğunda alarm verir. Agentic AI ise daha işlem yapılmadan müşterinin alışkanlıklarına göre anormallikleri öngörüp müdahale edebilir. - Müşteri Davranışı Tahmini
Örneğin, bir müşteri son üç ayda kredi kartını daha fazla kullanmaya başlamışsa, sistem bu veriden yola çıkarak “kredi ihtiyacı doğuyor olabilir” diyebilir ve otomatik kredi önerisi oluşturabilir. Hatta çağrı merkeziyle müşteriyi zamanlamalı buluşturabilir. - Yasal Uyumluluk (RegTech)
Düzenlemelere uyum artık agentic AI’nin işi olabilir: değişen yönetmelikleri izleyip sistemlere uyarlayabilir. Bu hem hukukî riskleri azaltır hem insan hatasını ortadan kaldırır. - Kapsayıcılığı Artırma
Alternatif veri kaynaklarını (örneğin fatura ödeme alışkanlıkları) analiz ederek, kredi skoru olmayan ama güvenilir bireyleri tespit edebilir. Böylece finansal erişimi olmayan gruplara ulaşılabilir.
Neden Önemli?
Çünkü bu sistemler bankacılığı reaktif değil, proaktif hale getiriyor. Bankalar artık sadece “müşteri ne istiyor” sorusunun peşinde değil, müşteri henüz istemeden onun ihtiyacını sezen sistemler kurmak istiyorlar.
Risk Var mı? Evet. Çünkü:
- AI’nin karar verme süreci şeffaf değilse, hataların nasıl oluştuğu anlaşılamayabilir.
- Yanlı veri kullanımı ciddi ayrımcılıklara yol açabilir.
- AI’nin önerileri yasal sınırları zorlarsa, banka sorumluluk almalı mı, yoksa AI mi?
Sonuç
Agentic AI, bankacılığı kâğıt işleriyle uğraşan kurumlardan anlam üreten organizmalara dönüştürüyor. Bu hem büyük bir fırsat hem dikkatle yönetilmesi gereken bir risk. Ama kesin olan bir şey var: Yarının bankaları, insan gibi hisseden değil, insan gibi düşünen makinelerle çalışacak.
