Tunus, Zambia, Uganda ve Bengladeş bizden özgür

bengladesFreedom House isimli kuruluşun özürlükler raporu yayımlandı. Rapora göre Türkiye 65 ülke içinde 43. sırada. Kısmi olarak özgürüz. Aynı eli kolu ağzı kapalı ama sağ ayak baş parmağı ölesiye özgür insanlar gibi…

Washington merkezli kuruluş Freedom House’un 2014 yılında internette özgürlükleri değerlendirdiği “Freedom on the Net 2014” raporunda Türkiye; Tunus, Zambia, Bangladeş, Uganda gibi ülkelerin ardından 43’üneü sırada yer aldı. Az puan almanın daha iyi olduğu bu sistemde Türkiye 100 üzerinden 55 puan aldı. Türkiye erişim engelleri alanında 25 üzerinden 14, içeriğin sınırlanması alanında 35 üstünden 18 ve kullanıcı hakların ihlali alanında 40 üzerinden 23 puan aldı.

Türkiye’nin geçen yıl aynı raporda 49 puan almıştı. Yani 6 puanlık düşüş söz konusu. Son 5 yıla baktığımızda 13 puanla en çok puan kaybeden ülkeyiz. Bizden sonra 11 puanla Rusya geliyor.

Puanlarımızın neden düştüğünü hepimiz biliyoruz ama tarihe not düşmek anlamında masaya yatıralım:

  • 30 Mart’taki seçimler öncesinde hem twitter hem YouTube’a erişim bloke edildi. Anavasa Mahkemesi daha sonra bunun ifade özgürlüğünü ihlal ettiğine karar vererek yasağı kaldırdı.
  • Şubat ayında 5651 numaralı internet yasasına tartışmalı değişiklikler getirildi. Çeşitli yenilikler arasında erişim sağlayıcıların yükümlülüğünün artması, erişim sağlayıcılara trafik bilgilerini 1-2 yıl saklama mecburiyeti getirilmesi, erişim sağlayıcılar birliği kurulması da yer alıyor.
  • Mayıs 2013’teki Gezi eylemleri sırasında sosyal medya çok sık kullanılmıştı. Bu olayların ardından en az 30 kişi tweet’leri ve online yazılan nedeniyle gözaltına alındı ve soruşturmaya tabi tutuldu.
  • Facebook’ta dönemin başbakanı Tayyip Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle Osman Garip bir yıl hapis cezası aldı. tvvitter’da kulanıcı adında “Allah” yazan bir kişi dini değerlere hakaretten 15 ay hapis cezası aldı. Fazıl Say da Eylül 2013’t.e attığı bir tweet nedeniyle 10 ay ertelenmiş hapis cezası aldı.
  • Nisan 2014’te çıkarılan bir yasa ile MİT’in mahkeme karan olmaksızın kullanıcı verilerini talep etmesine izin çıktı. Ayrıca MİT’in kişisel bilgilere ulaşımını kolaylaştıran geniş bir çerçeve oluşturuldu.