İnternet sitelerinin Türkiye’de önemli bir yeri var, veya çok yakın bir tarihte olacak. Bunu görmek veya anlamak için basın profesörü olmak şart değil. Basın, Türk basın tarihinde hiç olmadığı kadar tek bir tarafa yığıldı. Tek bir tarafın sesi ortak ses haline dönüştü. Bu yüzden de gazeteler birbirinden ayrışamıyor. Tek fikir, tek tip yazılar, birbirinin aynı köşe yazıları ve aynı ajans haberinden farklı resim ve başlıklarla takla attırılmış günlük haberler.
Basınla ilgilenmiş olanlar bilirler, tek tip yazı yazmak tehlikeli bir oyundur. Bu oyunu oynayanlardan biri oyunu bozarsa diğer gazeteler bir yolunu bulur ve oradan peşine düşerler. Ama şu andaki oyun çok güzel oynanıyor, kimsenin oyunu bozmaması için her tür önlem alınmış durumda. Oyun dışındaki gazeteler ise çok iyi marjinalize edildi. Öyle ki sistem dışında kalan gazetelerin hiçbiri 100 bin tirajı göremiyor dolayısıya da kimse tarafından ciddiye alınmıyor.
İşte bu noktada internet siteleri çok büyük bir önem taşıyor. Çünkü kuruluşlarında çok büyük sermaye gerekmiyor. Yaşamaları için çok büyük paralar gerekmiyor. İstediğiniz kadar haber koyabilir istediğiniz kadar reklam alabilirsiniz. İstediğiniz kadar çeşitlendirebilirsiniz. İster film, ister radyo, ister haber isterseniz salt metin olarak kullanabilirsiniz. Yazdığınız yazılara direkt yorum alabilir, sizin gibi düşünen okurlar bulabilir onları nasıl yönlendirdiğinizi anında görebilirsiniz.
İnternet medyası her tür baskın ve kendinden başkasının yaşamasını istemeyen fikir için çok büyük tehdittir. Yakın zamana kadar internet medyası için çok büyük methiyeler düzüldü. Onlar bizi kurtaracak onlar bizi ileri götürecek, kötü kağıttan basını dövecek ülkeyi başka bir yere götürecek diye… Ama insanların anlamadığı çok önemli bir nokta var: Medya gruplarını birbirinden ayıran tek şey patronlar. Gazetecilerin hiçbiri tamamıyla kötü değildir, veya pirupak temiz…
Bülent Arınç, “internet medyası” ile ilgili bir yasal düzenlemeye ihtiyaç olduğunu, bu konuda hazırlanan taslağı tartışmaya açtıklarını bildirdi.
İnternet medyasını Basın Kanunu’nun içine alacak bir düzenlemeyi hazırladıklarını ifade eden Arınç, paylaşım sitelerini bunun içine almanın mümkün olmadığını kaydetti. Paylaşım sitelerinin binlerle ifade edilen “sınırsız bir dünya” olduğunu vurgulayan Arınç, “Onlar için genel hükümler cari olacak” dedi.
İnternet medyası uçtu havalara… Hemen iktidara methiyeler gelmeye başladı eksiksiz…
Çünkü Arınç, şöyle konuştu: “Bu portallarda çalışanlar sarı basın kartı sahibi olacaklar. Bunlar, belki reklam ve ilan gelirlerinden istifade edecekler. Mevkutelerde veya basında gazete, gazeteci ne demek ise basın kartı için hangi şartlar gerekiyorsa, bunun sağladığı avantajlardan, imkanlardan nasıl istifade edilecekse, Basın Kanununun uyarıları, müeyyideleri aynı şekilde internette haber portalları için de geçerli olacak.”
İnternet medyası alanında birden fazla dernek bulunduğunu, taslağın onlarla birlikte hazırlandığını anlatan Arınç, düzenlemeler konusunda onların da olurunu aldıklarını söyledi.
Olur!.. Böyle söyledi bütün internet müdürleri. Demek ki o hep eleştirdikleri kağıt basından bir teklif kadar uzaklarmış. Bu da çıktı ortaya. Birisi gelip onlara gel bizim tarafa der demez geçeceklermiş meğerse. Aynı eleştirdikleri gazeteler gibiymiş. Şimdiye kadar diğer tarafa geçmemelerinin sebebi kimsenin onları çağırmamasıymış veya elinde bir şeyle çağırmamasıymış.
İyi bir düzenleme yaptıklarına işaret eden Arınç, taslağı ne zaman yasalaşabileceği konusunda, “Bütçe çalışmaları içinde bir yer bulabilirse, Ocak ayına kadar bunu gerçekleştirmek istiyoruz” dedi.
O kadar çabuk yani…
Tartışmaya açılan taslak hakkında çok olumsuz eleştiri gelmediğini belirten Arınç, “14 Kasım’daki Bakanlar Kurulunda onay, imza alabilirsek hemen Meclis’e sevkedeceğiz. Yasalaşma süreci, Meclisin çalışma koşullarına bağlı. Büyük ihtimalle bu dönem çıkacak. Herkesin taslağı beğeneceğini tahmin ediyorum. Çünkü, büyük bir talep vardı” açıklamasında bulundu.
Kim olumsuz eleştiri getirecekti ki? Ondan faydalanacak olanlar mı? Günümüz Türkiyesi’nde mi?
Peki biyat etmenin karşılığı nedir?
Basın Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Tasarı Taslağı, internet haber sitelerini de Basın Kanunu kapsamına alıyor. Taslakla, İnternet haber sitesi, “5651 Sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanununda tanımlanan internet ortamında, haber ya da yorum niteliğinde yazılı, işitsel ve görsel içeriklerin sunumunu yapan süreli yayın” olarak tanımlanıyor.
İnternet haber siteleri, belirtilen zorunlu bilgileri kendilerine ait internet ortamında kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve iletişim başlığı altında bulundurmakla yükümlü olacak. İnternet haber sitelerinde bir içeriğin internette ilk kez sunulmaya başlandığı tarih, her erişildiğinde değişmeyecek şekilde içeriğin üzerinde belirtilecek.
Basın Kanununun yayın durdurma müeyyidesine ilişkin hükümler, internet haber siteleri için uygulanmayacak. Yayın durdurma müeyyidesi sebeplerinin ortaya çıkması veya yer sağlayıcılık faaliyet belgesinin iptali durumlarında, internet haber siteleri için sağlanan haklar ortadan kalkacak. Yani basın kartı ve devletten gelen ilanlar kaybedilecek…
İnternet haber siteleri, yayınladıkları içerikleri, doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde bir yıl süre ile muhafaza etmeye ve gerektiğinde talep eden yetkili mercilere teslim etmeye mecbur olacak. Yayının herhangi bir şekilde soruşturma veya kovuşturma konusu yapılması halinde, bu işlemlerin sonuçlandığının yetkili mercilerce ilgili internet haber sitesine yazılı olarak bildirilmesine kadar soruşturma veya kovuşturma konusu yayın kaydının saklanması zorunlu tutulacak.
İnternet haber sitesi sorumlu müdürü, hazırlanan düzeltme ve cevabı; belirtilen usul ve esaslara göre kullanıcıların ana sayfadan doğrudan ulaşabileceği şekilde ve tekzip başlığı altında bir hafta süreyle yayımlayacak.
İnternet haber sitelerindeki içeriğin çıkarılması, İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun ve ilgili yönetmeliklerinde içeriğin yayından çıkarılmasına ilişkin düzenlenmiş usul ve esaslara tabi olacak.
İnternet haber siteleri, düzeltme ve cevap yazısının yayımlanmaması veya yasada belirtilen şartlara uyulmaksızın yayımlanması hallerinde, hakim ayrıca, masraflar yayın sahibi tarafından karşılanmak üzere, bu yazının bu Kanun kapsamında faaliyet gösteren diğer iki internet haber sitesinde yayımlanmasına karar verebilecek.
Yani eğer bizim dediklerimizi yapmazsan bizim dediklerimizi yapana kadar bizim dediklerimizi yapan insanlara maaş verirsin…
İnternet haber sitelerinin, Basın İlan Kurumunun ilan ve reklam gelirlerinden yararlanması da söz konusu. Basın İlan Kurum Teşkiline İlişkin Kanuna bir maddenin eklenmesini öngören taslakta, Basın Kanunu’nun gazete ve dergiler için uygulanan hükümlerinin internet haber siteleri için de uygulanması yer alıyor.